Άπάντησή μου στον AndMakrid για τις ανθρωποθυσίες στη Βίβλο
kost tat
Μεγαλη βλακεια φιλε το video. Το να θεωρεις οτι εβραιοι κ χριστιανοι πιστευουν στον ιδιο Θεο (βαση της παραχαραγμενης απ'τους εβραιους βιβλο), δειχνει το ποσο επικυνδινα ασχετος εισαι. Μαθε να σκεφτεσαι.
Κίμων
Το βίντεο δεν αναφέρεται σε κάποια παραχαραγμένη απ' τους Εβραίους Βίβλο. Αναφέρεται στη Βίβλο που έχεις στο σπίτι σου, τη Βίβλο που χρησιμοποιείται στα κατηχητικά και τα σχολεία της Ελλάδας. Είναι από αυτή τη Βίβλο που παραθέτει. Απλά ανάτρεξε σε αυτήν για τα διάφορα εδάφια και θα το διαπιστώσεις. Διάβασε, ας πούμε, το εδάφιο στο οποίο ο θεός ζητά να αποκεφαλιστούν 32 κορίτσια στο βωμό του. (Αριθμοί, κεφ. 31, στ. 25-47) Κρίνεις αυτό το θεό ως άγιο ή δαιμονικό;
AndMakrid
Πουθενά στο κείμενο των Αριθμών δεν γίνεται λόγος για αποκεφαλισμό 32 κοριτσιών - και μάλιστα τελετουργικό αποκεφαλισμό. Πρόκειται για δική σου ερμηνεία του εδαφίου, και σε κάθε περίπτωση μη αυταπόδεικτη. Αν θέλει κανείς να κάνει ανθρωπιστική κριτική στο κείμενο των Αριθμών και στη Βίβλο γενικότερα, μπορεί να βρει πολλές άλλου είδους αφορμές. Οι τελετουργικές ανθρωποθυσίες ωστόσο, δεν περιλαμβάνονταν στον μωσαϊκό νόμο.
Κίμων
Για αυτό το θέμα έχω κάνει ειδική ανάρτηση (επιπρόσθετα στα στοιχεία που δίνω στο ίδιο το βίντεο) με στοιχεία ότι όντως τελούνταν ανθρωποθυσίες. Η ανάρτηση έχει τίτλο "Σχετικά με τις Ανθρωποθυσίες" και ο σύνδεσμος βρίσκεται στην περιγραφή του βίντεο το οποίο σχολιάζεις. Εκεί μπορείς να βρεις αποσπάσματα από τον Μωσαϊκό Νόμο όπου ζητούνται ανθρωποθυσίες και περισσότερα τέτοια βιβλικά και ανθρωπολογικά στοιχεία. Φυσικά, παραθέτω τους ειδικούς μελετητές, δεν γράφω απλώς δικές μου σκέψεις.
Να ένα παράδειγμα από τα στοιχεία που δίνω εκεί:
---- αρχή αποσπάσματος -----
Οι Βιβλικές Μελέτες του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, ενός από τα σημαντικότερα πανεπιστήμια στον κόσμο, είναι μελέτες της Βίβλου βασισμένες σε επιφανή ακαδημαϊκή βιβλιογραφία και οργανωμένες από ομάδα διακεκριμένων βιβλικών μελετητών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Να τι λένε σχετικά με το θέμα των ανθρωποθυσιών:
«Η λέξη "θυσία" είναι μια λέξη που μπορεί να έχει διάφορα νοήματα στη σύγχρονη εποχή. Στην εβραϊκή Βίβλο (Παλαιά Διαθήκη), στον πρώιμο ιουδαϊσμό και στον πρώιμο χριστιανισμό και στο ευρύτερο πολιτισμικό περιβάλλον τους, η "θυσία" ορίζεται βέλτιστα ως η τελετουργική σφαγή ζώων και η επεξεργασία του σώματός τους σε σχέση με υπερφυσικές δυνάμεις (ιδίως θεούς). Σε μερικές περιπτώσεις, θυσίαζαν ανθρώπους και επεξεργάζονταν τα σώματά τους. […] Στην εβραϊκή Βίβλο, ο Θεός του Ισραήλ, ο Ιαχωβάς, είναι πάντα ο δηλωμένος ή άδηλος παραλήπτης των θεολογικά νόμιμων ισραηλινών θυσιών.»
http://www.oxfordbibliographies.com/view/document/obo-9780195393361/obo-9780195393361-0109.xml
---- τέλος αποσπάσματος -----
Να επίσης ένα απόσπασμα που παραθέτω από συνέντευξη του Thorn Stark, μελετητή αρχαίων και σύγχρονων θρησκευτικών κειμένων, στη γνωστή βρετανική εφημερίδα Χάφινγκτον Ποστ, σχετικά με τις θυσίες στον Ιαχωβά:
----αρχή αποσπάσματος -----
Και νωρίτερα ο εκλεκτός λαός (το Ισραήλ) έκανε ανθρωποθυσίες; Ποιες είναι οι αποδείξεις;
Οι αποδείξεις είναι πολύπλοκες και καταθέτω πολλές από αυτές στο βιβλίο μου. Αλλά, περιληπτικά: Οι ανθρωποθυσίες ήταν μια σπάνια αλλά ευρέως διαδεδομένη πρακτική στη θρησκεία της αρχαίας Μέσης Ανατολής και υπάρχουν στοιχεία ότι μέχρι περίπου τον έβδομο ή έκτο αιώνα π.Χ. ήταν ένα αποδεκτό μέρος επίσης και της ισραηλιτικής και ιουδαϊκής θρησκείας.
[…] Υπάρχουν στοιχεία ότι οι αρχαίοι Ισραηλίτες πίστευαν ότι ανθρωποθυσίες μπορούσαν να προσφερθούν στον Ιαχωβά για να νικήσουν στη μάχη τους εχθρούς τους.
[…] Υπάρχουν επίσης στοιχεία ότι ο Ιαχωβάς διέταξε την ανθρωποθυσία στο Μωσαϊκό Νόμο. Αργότερα, όταν η πρακτική της ανθρωποθυσίας έπεσε σε ανυποληψία μεταξύ ελιτίστικων κύκλων, ο προφήτης Ιεζεκιήλ επιβεβαιώνει ότι ο Ιαχωβάς διέταζε ανθρωποθυσίες αλλά ερμηνεύει αυτή την εντολή ως μια μορφή τιμωρίας για την ανυπακοή του Ισραήλ [προς τον Ιαχωβά]. Ο Ιεζεκιήλ έψαχνε ένα τρόπο να αντιμετωπίσει αυτή την παραδοσιακή πρακτική που βρίσκεται στην Έξοδο 22 και το έκανε ισχυριζόμενος ότι ο Ιαχωβάς τούς πρόσταξε να σκοτώσουν τους πρωτότοκους γιους προκειμένου να τους τιμωρήσει για την έλλειψη πίστης προς τον ίδιο. Προφανώς η λύση που έδωσε ο Ιεζεκιήλ στο πρόβλημα ήταν και η ίδια προβληματική, αλλά τουλάχιστον μπορούμε να τον ευχαριστήσουμε που βοήθησε να δοθεί ένα τέλος στο θεσμό της θυσίας παιδιών στην ισραηλινή θρησκεία.
---- τέλος αποσπάσματος -----
Το εδάφιο του Ιεζεκιήλ στο οποίο αναφέρεται είναι το εξής:
«Επίσης, τους έδωσα νόμους που δεν ήταν καλοί και κανόνες με τους οποίους δεν μπορούσαν να έχουν ζωή, και τους μίανα μέσα από τις ίδιες τους τις προσφορές των πρωτογέννητών τους σε Μένα, έτσι ώστε να τους καταστρέψω. Το έκανα για να γνωρίσουν ότι είμαι ο Κύριος.»
(Ιεζεκιήλ κεφ. 20, στ. 25-26)
http://www.openbible.info/topics/human_sacrifice
http://biblehub.com/context/ezekiel/20-25.htm
Βλέπεις λοιπόν ότι όντως μελετητές υποστηρίζουν ότι η ισραηλινή θρησκεία πράγματι ζητούσε ανθρωποθυσίες και αυτές προσφέρονταν όντως στον Ιαχωβά.
Το συγκεκριμένο εδάφιο στο οποίο αναφέρθηκες (Αριθμοί, κεφ. 31, στ. 25-47), αν και δεν γράφει ρητά τις λέξεις "σκοτώστε" ή "αποκεφαλίστε", δεν είναι δική μου μονάχα ερμηνεία ότι αυτό εννοεί. Μπορείς να βάλεις στο Γκούκλ: Numbers 31, 25-47 human sacrifice και να διαβάσεις τους συγκεκριμένους στίχους να συζητούνται στο πλαίσιο των ανθρωποθυσιών.
Μπορείς ας πούμε να διαβάσεις μια πολύ αρνητική κριτική για αυτούς τους στίχους στο βιβλίο "Διαβάστε τη Βίβλο -- Θα σας Κατατρομάξει" τού W. Dale Murphy, το οποίο διατίθεται, μεταξύ άλλων, στον Ελευθερουδάκη και στον Παπασωτηρίου. Σύμφωνα με την κριτική, η μοίρα των προσφερόμενων κοριτσιών είναι προφανώς η ίδια με τη μοίρα των προσφερόμενων ζώων που βρίσκονται στην ίδια λίστα με τα κορίτσια, δηλαδή ακρωτηριασμός / θάνατος.
Και η Σκεπτικιστικά Σχολιασμένη Βίβλος (Sceptic's Annotated Bible) επίσης, λέει ότι οι παρθένες, οι οποίες στο εδάφιο περιγράφονται ως "λεία" ("booty") του Θεού, προσφέρθηκαν σε Αυτόν ως θυσία.
Πιστεύεις ότι θα λυπόνταν να τα σκοτώσουν έτσι τα κορίτσια; Πιο πριν στο ίδιο κεφάλαιο του βιβλίου Αριθμοί, στο 31:7 έως 31:18, αναγράφεται τελείως ξεκάθαρα (εδώ χρησιμοποιείται όντως η λέξη "σκοτώστε"):
«Και πολέμησαν [οι Ισραηλίτες] εναντίον των Μαδιανιτών, όπως πρόσταξε ο Κύριος τον Μωυσή, και σκότωσαν όλους τους άντρες.»
«Και οι Ισραηλίτες αιχμαλώτισαν όλες τις Μαδιανίτισσες και τα παιδιά τους, και πήραν όλα τα πρόβατα και τα κοπάδια και τα υπάρχοντά τους.»
«Και έκαψαν όλες τις πόλεις και τα κάστρα τους.»
«Λαφυραγώγησαν και πήραν στην κατοχή τους ζώα και ανθρώπους.»
«Και ο Μωυσής εξοργίστηκε με τους αξιωματικούς.»
«Και τους είπε: "Κρατήσατε όλες τις γυναίκες ζωντανές;!!"» [...] «Γι' αυτό σκοτώστε τώρα όλα τα αρσενικά παιδιά και όλες τις γυναίκες που δεν είναι παρθένες.»
«Αλλά όλα τα κορίτσια που είναι ακόμα παρθένες, κρατήστε τα ζωντανά για τον εαυτό σας.»
Μην ξεχνάς ότι όλους αυτούς τους σκοτώνει ο ίδιος ο Θεός. Η Βίβλος περιγράφει τον Θεό να πολεμά με τη μεριά των Ισραηλιτών. Οι νίκες τους οφείλονται σε Αυτόν.
Όταν ο Θεός ο ίδιος σκοτώνει όλους αυτούς, ποιο το πρόβλημα να σκοτώσουν άλλοι τα κορίτσια για να Τον τιμήσουν;
AndMakrid
Φίλε μου έγραψες πάρα πολλά, και στα όσα έγραψες, φοβάμαι πως επαναλαμβάνεις τα ίδια λάθη τα οποία σου επεσήμανα.
Όταν κάποιος υποστηρίζει μία θέση δημόσια, καλό είναι να την τεκμηριώνει. Έγραψες πως το κείμενο των Αριθμών αναφέρεται σε αποκεφαλισμούς κοριτσιών στο βωμό του Θεού. Και το κείμενο δεν αναφέρεται, ούτε σε αποκεφαλισμούς, ούτε σε βωμό. Το κείμενο λέει απλά, ότι από τις 32000 παρθένες που κράτησαν οι Ισραηλίτες ζωντανές (προφανώς για δούλες ή συζύγους), 32 τον αριθμό δόθηκαν στον αρχιερέα εν είδει δώρου στον Θεό των Ισραηλιτών, τον YHVH.
Το ότι κάποιος sceptic θεωρεί πως πρόκειται περί ανθρωποθυσίας, είναι δικαίωμά του. Αυτό δεν τον καθιστά, ούτε αυθεντία επί της Βίβλου, ούτε καν έγκυρο ερμηνευτή της. Ούτε είναι δυνατόν η ερμηνεία ενός αρχαίου κειμένου να επαφίεται στο παιχνίδι της κολοκυθιάς (αν λυπόταν ο θεός τα θύματα ή όχι).
Το ίδιο ισχύει και για τον Stark, ο οποίος είναι ένας απλός κάτοχος master στη θεολογία που συνέγραψε ένα βιβλίο. Δεν μπορώ, ούτε θέλω να αποκλείσω το δικαίωμα του να έχει δίκιο ο πρώτος πτυχιούχος θεολογίας στον κόσμο που διατυπώνει μια νέα και ενδιαφέρουσα θεωρία. Το ότι βρέθηκε ένας, δεν σημαίνει ωστόσο πως η θέση του αποτελεί και δεδομένο: Αν κανείς διαβάσει το 16ο κεφάλαιο του Ιεζεκιήλ, θα δει τον Γιαχβέ να καταδικάζει τους Εβραίους, ακριβώς διότι προέβαιναν σε προσφορές παιδιών προς διάφορα αλλότρια είδωλα. Την ίδια σαφή καταδίκη της θυσίας παιδιών και τη διάβασή τους δια του πυρός ("διαπορεύεσθαι"), διαβάζουμε στο Β΄ Βασιλέων 17:17 και 21:6, στον Ιερεμία 22:35, στο Β' Χρονικών 28:3 και αλλού.
Από κει και πέρα, όποιος έχει διαβάσει την Παλαιά Διαθήκη, και ειδικά βιβλία όπως το Λευτικό, ή τους Αριθμούς, βρίσκεται μπροστά σε μία εξαιρετικά αναλυτική έως και εκνευριστική παράθεση εντολών, οι οποίες αφήνουν στη συνέχεια και το ίχνος τους στις παραδόσεις του λαού του Ισραήλ. Από τις εντολές αυτές, η ανθρωποθυσία απλώς απουσιάζει - ενώ στην αντίθετη περίπτωση θα δέσποζε.
Η γειτνίαση του Ισραήλ με εθνότητες που ασκούσαν διαφορετικές λατρείες που περιελάμβαναν ανθρωποθυσίες, προφανώς ασκούσε και επιρροή. Αν είχες διαβάσει ο ίδιος την Παλαιά Διαθήκη, θα έβλεπες μάλιστα πως όχι μόνον βασιλείς, αλλά και ένας από τους Κριτές, θυσίασε την κόρη του για να κερδίσει μια μάχη. Στις περιπτώσεις αυτές, έχει δίκιο η εισαγωγή από το Oxford Bibliographies που επικαλέστηκες, στο να ισχυρίζεται πως ο Γιαχβέ ήταν ο αποδέκτης των ανθρωποθυσιών που έγιναν "σε κάποιες περιπτώσεις". Το επιχείρημα ωστόσο δεν ισχύει αντίστροφα. Το ότι οι Ισραηλίτες θυσίασαν ανθρώπους "σε κάποιες περιπτώσεις", δεν σημαίνει πως τους το ζήτησε ο θεός τους ή ο θρησκευτικός τους νόμος. Κι αν κατά το απώτατο παρελθόν και οι ίδιοι οι Εβραίοι ασκούσαν ανθρωποθυσίες (κάτι για το οποίο μας υποψιάζει η δοκιμασία του Αβραάμ) προφανώς κάτι τέτοιο δεν ισχύει για την εποχή που γράφτηκε η Παλαιά Διαθήκη που κρατάμε σήμερα στα χέρια, οπότε και συστηματοποιήθηκε η εβραϊκή θρησκεία.
Τηρουμένων των αναλογιών, δεν θα ήταν δυνατόν κανείς να εγκαλεί για τέλεση ανθρωποθυσιών τον Πλούταρχο (που ήταν αρχιερέας των Δελφών κατά την ελληνιστική εποχή), μόνο και μόνο επειδή έχουμε ισχυρότατες ενδείξεις πως και οι αρχαίοι Έλληνες τελούσαν ανθρωποθυσίες κατά την προϊστορική αρχαιότητα.
Επαναλαμβάνω λοιπόν: Αν κάποιος θέλει να κάνει κριτική ή και πολεμική στην Παλαιά ή την Καινή Διαθήκη με βάση τις κατακτήσεις του ανθρώπινου πολιτισμού μετά από 3000 χρόνια, έχει κάθε δυνατότητα να το κάνει. Η κριτική ωστόσο θα πρέπει να γίνεται επί συγκεκριμένων δεδομένων και όχι παρουσιάζοντας υποθέσεις, εικοτολογίες και ενδείξεις, ως ιστορία, αλήθειες και αποδείξεις.
Κίμων
Γεια σου AndMakrid,
Καθ' όλη τη διάρκεια του βίντεο επιχειρηματολογώ, με βάση τις ΡΗΤΕΣ εντολές του Ιαχωβά στους πιστούς του να τελέσουν εγκλήματα, τις οποίες παραθέτω από την Παλαιά Διαθήκη, και με βάση την εκτενή λίστα φόνων που τελεί ο ίδιος ο Ιαχωβάς, την οποία επίσης παραθέτω ( http://eineken.pblogs.gr/2009/03/426545.html , http://www.pare-dose.net/?p=3320 ), ότι ένας τέτοιος Θεός δεν είναι πραγματικός Θεός αλλά μοιάζει περισσότερο με δαίμονα. Τα παραδείγματα είναι ξάστερα για οποιονδήποτε θέλει να τα διαβάσει και να τα σκεφτεί. Δεν υπάρχει θέμα ερμηνείας, ο Θεός λέει "σκοτώστε", εξοντώστε", "να μην μείνει ούτε ένας ζωντανός" κλπ..
Αλλά υπάρχουν περιπτώσεις όπου τα εγκλήματα που διατάζει ο Θεός είναι θέμα ερμηνείας. Ας πούμε, όταν λέει στους Ισραηλίτες να κλέψουν γυναίκες από μια γειτονική φυλή ή να πάρουν για γυναίκες τους, μεταξύ των άλλων γυναικών τους, κοπέλες άλλων φυλών που αιχμαλώτισαν αφότου επιτέθηκαν στις πόλεις τους και σκότωσαν τους γονείς τους, είναι λογικό να συμπεράνουμε ότι τα κορίτσια δεν θα ήθελαν να κάνουν σεξ με τους απαγωγείς τους ή με τους φονιάδες των γονιών τους, ή μάλλον να κάνουν καν σεξ όταν είναι μικρές, και γι' αυτό η σεξουαλική πράξη μαζί τους αποτελεί βιασμό. Αυτό το επιχειρηματολογεί εύγλωττα η νέγρα γυναίκα στο βίντεό μου, καθώς και ο Michael Sherlock, συγγραφέας του τρίτομου έργου "Είμαι ο Χριστός".
Το βιβλικό κείμενο συχνά "ντύνει" σε θετική ή ουδέτερη γλώσσα αποτρόπαιες πράξεις, αλλά γι' αυτό έχουμε μυαλό, για να το χρησιμοποιούμε και να σκεφτόμαστε. Στις περιπτώσεις αυτές λοιπόν, παρουσιάζω το πλαίσιο αναφοράς και τα επιχειρήματα επικριτών της Βίβλου για να δείξω περί τίνος πρόκειται και να προωθήσω την οπτική ότι, και αυτές οι περιπτώσεις επίσης, δεν διαφέρουν από τις άλλες στις οποίες ο Θεός λέει ΡΗΤΑ "σκοτώστε". Φυσικά, σε κάθε ερμηνεία μπορεί να κάνεις λάθος, γιατί δεν είσαι θεός, ένα ανθρώπινο μυαλό έχεις. Αλλά υποχρεούσαι να το χρησιμοποιήσεις με τον καλύτερο τρόπο.
Ένα τέτοιο θέμα είναι και αυτό των ανθρωποθυσιών, το οποίο σχολιάζεις. Είναι πιο πολύπλοκο από τις περιπτώσεις ρητής θεϊκής εντολής για τη διάπραξη εγκληματικών πράξεων, επειδή υπάρχουν στην εβραϊκή Βίβλο, αυτήν που κρατάμε στα χέρια μας, τόσο στοιχεία ότι ο Ιαχωβάς ζητούσε από τους πιστούς του τελετουργικές ανθρωποθυσίες όσο και στοιχεία ότι τις απόρριπτε (στις περιπτώσεις που γίνονται σε άλλους θεούς, που είναι το πλαίσιο αναφοράς).
Ακριβώς επειδή το θέμα αυτό χρειάζεται περισσότερο ψάξιμο και ερμηνεία από τα άλλα, ανέβασα ειδική ανάρτηση που παρουσιάζει έγκριτους επικριτές της Βίβλου να υποστηρίζουν ότι όντως η Βίβλος (λέγοντας "Βίβλος" πάντα αναφέρομαι στη Βίβλο που κρατάμε σήμερα στα χέρια μας) ζητά ανθρωποθυσίες και τέτοιες γίνονταν στον Ιαχωβά. Η παράθεση αυτή, σύνδεσμο για την οποία ήδη σου έδωσα, βρίσκεται στη διεύθυνση http://www.youtubetranslations.gr/on_sacrifice_pop_up.htm και μεταξύ άλλων παραθέτει από τη Βίβλο, προσφέροντάς μας τροφή για στοχασμό:
«Μην καθυστερείς να μου προσφέρεις το μερίδιό μου απ’ ό,τι βγάζει το αλώνι σου ή το πατητήρι σου. Θα μου δώσεις τους πρωτότοκους γιους σου. Το ίδιο θα κάνεις και με τα βόδια σου και τα πρόβατά σου. Εφτά μέρες θα μένουν τα πρωτότοκα κοντά στη μάνα τους και την όγδοη μέρα θα μου τα προσφέρεις θυσία. Οφείλετε να είστε αφιερωμένοι σ’ εμένα.»
(Λευιτικό κεφ. 27, στ. 28-29)
«Ό,τι όμως αφιέρωσε κανείς ολοκληρωτικά στον Κύριο, απ’ όλα όσα έχει, είτε πρόκειται για άνθρωπο είτε για ζώο είτε για ιδιόκτητο χωράφι, αυτό δεν μπορεί ούτε να πουληθεί ούτε να εξαγοραστεί. Είναι αγιότατο, ξεχωρισμένο για τον Κύριο. Ακόμα κι ένας άνθρωπος αφιερωμένος ολοκληρωτικά δεν μπορεί να εξαγοραστεί. Πρέπει οπωσδήποτε να θανατωθεί.»
(Λευιτικό κεφ. 27, στ. 28-29)
Δεν είναι σαφές ότι τα δύο παραπάνω εδάφια μιλούν για τελετουργική θυσία; Κι όμως, αρνήθηκες ότι η Βίβλος περιλαμβάνει τέτοια εντολή, όταν είπες:
«Από κει και πέρα, όποιος έχει διαβάσει την Παλαιά Διαθήκη, και ειδικά βιβλία όπως το Λευτικό, ή τους Αριθμούς, βρίσκεται μπροστά σε μία εξαιρετικά αναλυτική έως και εκνευριστική παράθεση εντολών, οι οποίες αφήνουν στη συνέχεια και το ίχνος τους στις παραδόσεις του λαού του Ισραήλ. Από τις εντολές αυτές, η ανθρωποθυσία απλώς απουσιάζει - ενώ στην αντίθετη περίπτωση θα δέσποζε.» [τα πλάγια γράμματα είναι δικά μου]
Ή όταν επίσης είπες:
«Το ότι οι Ισραηλίτες θυσίασαν ανθρώπους "σε κάποιες περιπτώσεις", δεν σημαίνει πως τους το ζήτησε ο θεός τους ή ο θρησκευτικός τους νόμος.»
Στην ειδική μου ανάρτηση παραθέτω επίσης τον Ιεζεκιήλ:
«Επίσης, τους έδωσα νόμους που δεν ήταν καλοί και κανόνες με τους οποίους δεν μπορούσαν να έχουν ζωή, και τους μίανα μέσα από τις ίδιες τους τις προσφορές των πρωτογέννητών τους σε Μένα, έτσι ώστε να τους καταστρέψω. Το έκανα για να γνωρίσουν ότι είμαι ο Κύριος.»
(Ιεζεκιήλ κεφ. 20, στ. 25-26)
http://www.openbible.info/topics/human_sacrifice
http://biblehub.com/context/ezekiel/20-25.htm
Τι συναντάμε στο παραπάνω εδάφιο; Συναντάμε την Παλαιά Διαθήκη, η οποία υποτίθεται ότι είναι θεόπνευστη και παρουσιάζει τον ένα και μοναδικό αληθινό και άγιο Θεό, να παρουσιάζει τον Θεό αυτό να λέει ο Ίδιος ότι αυτός ο Ίδιος έδωσε την εντολή στους Ισραηλίτες να του θυσιάζουν τελετουργικά τα παιδιά τους, τα "πρωτογέννητά" τους, ακριβώς όπως θυσίαζαν τα "πρωτογέννητα" των ζώων.
Εγώ να δεχτώ ότι πράγματι η Βίβλος είναι θεόπνευστη και ότι ο θεός της, ο Ιαχωβάς, την ενέπνευσε. Αλλά τι είδους θεός είναι αυτός που, ο ίδιος εκείνος, παραδέχεται ότι ζητά από τους πιστούς του να θυσιάζουν σε αυτόν τα παιδιά τους, ότι τους δίνει τέτοιους κανόνες και τέτοιους νόμους (είτε τους δίνει την εποχή εκείνη είτε λίγους αιώνες νωρίτερα); Εμένα μου φαίνεται δαίμονας αυτός ο θεός.
Στην καταχώρισή της για τις θυσίες παιδιών, η Wikipedia λέει:
«Στο Ιεζεκιήλ 20:25-26 ο Θεός λέει ότι έδωσε στους Ισραηλίτες νόμους με τους οποίους δεν μπορούσαν να έχουν ζωή και ότι τους μίανε μέσα από τις προσφορές των πρωτογέννητών τους σε Κείνον, προκειμένου να τους γεμίσει με τρόμο και να αποκαλύψει τον εαυτό Του ως Δεσπότη τους. [16][17][18] Ο Ιεζεκιήλ λέει ότι, από τότε που ο λαός του Ισραήλ ήταν στην έρημο, οι άνθρωποι της Ιουδαίας θυσίαζαν τους γιους τους στη φωτιά, μέχρι και στις μέρες του. [16] Οι θυσίες παιδιών επιβεβαιώνονται στην Έξοδο 22:29 όπου ο Θεός απαιτεί τα πρωτότοκα αρσενικά από ανθρώπους, βοοειδή και πρόβατα.»
https://en.wikipedia.org/wiki/Child_sacrifice#Judges
Από το γνωστό βιβλίο του Sam Harris "Γράμμα προς ένα Χριστιανικό Έθνος" (για τον ίδιο τον Sam Harris, διάσημο και βραβευμένο επικριτή της Βίβλου, θα μιλήσω πιο κάτω):
«Φυσικά, στο Θεό του Αβραάμ δεν ήταν άγνωστος ο τελετουργικός φόνος. Περιστασιακά, καταδικάζει την πρακτική (Δευτερονόμιο 12:31, Ιερεμίας 19:4-5, Ιεζεκιήλ 16:20-21)· σε άλλα σημεία, την απαιτεί ή την επιβραβεύει (Έξοδος 22:29-30, Κριτές 11:29-40, Βασιλέων 13:1-2, Β' Βασιλέων 3:27, Β' Βασιλέων 23:20-25, Αριθμοί 31:40, Δευτερονόμιο 13:13-19). [Τα αποσπάσματα μπορούν αναλυτικά να διαβαστούν εδώ: ξξξξξξ] Στην περίπτωση του Αβραάμ, ο Θεός απαιτεί ο Αβραάμ να θυσιάσει τον γιο του Ισαάκ αλλά σταματά το χέρι του την τελευταία στιγμή (Γένεση 22:1-18), χωρίς ποτέ να προτείνει ότι η πράξη της σφαγής του ίδιου σου του παιδιού είναι ανήθικη. Αλλού, ο Θεός ομολογεί ότι ενέπνευσε την ανθρωποθυσία ώστε να μιάνει τους τελεστές της (Ιεζεκιήλ 20:26), ενώ την τελεί ο Ίδιος σκοτώνοντας τα πρωτογέννητα της Αιγύπτου (Έξοδος 11:5). Η ιεροτελεστία της περιτομής δημιουργείται ως αντικατάσταση της θυσίας του παιδιού (Έξοδος 4:24-26) και ο Θεός μοιάζει γενικά να ενθαρρύνει την αντικατάσταση ανθρώπων με ζώα. Στ' αλήθεια, θα ήταν δύσκολο να υπερβάλεις το πάθος με το οποίο διψά για το αίμα των ζώων και προσέχει τις όμορφες λεπτομέρειες της σφαγής και του καψίματος τους.»
https://www.samharris.org/afterword-to-the-vintage-books-edition
Στην ειδική μου ανάρτηση για το θέμα παραθέτω δημοσίευση της Εταιρείας Βιβλικής Γραμματείας, γραμμένη από την Julie Faith Parker, στην οποία διαβάζουμε:
"Η εβραϊκή Βίβλος εμφανίζεται αθέλητα να ανατρέπει την ίδια της την επιμονή ότι οι θυσίες παιδιών ήταν πρακτική άλλων λαών, επειδή, άδηλα όσο και έκδηλα, ζωηρά απεικονίζει τον Ιαχωβά ως έναν θεό θυσίας παιδιών (a god of child sacrifice)."
Πολύτιμα και Ευάλωτα - Τα Παιδιά στην Εβραϊκή Βίβλο – Julie Faith Parker, Εταιρεία Βιβλικής Γραμματείας
Η Parker καταγράφει τους διάφορους λόγους για τους οποίους οι Εβραίοι θυσιάζουν τα παιδιά τους (χωρίς όμως, όπως λέει, να είναι "προεξέχον" έθιμο της ισραηλινής λατρείας αυτό), και ένας από τους λόγους είναι:
«Θεολογικά, θυσιάζοντας ένα παιδί τιμάς τον Ιαχωβά, που ζητά ο ίδιος να του θυσιάζονται τα πρωτότοκα. Όπως η πρώτη σοδειά, η καινούργια ζωή θεωρείται πολύτιμη, έτσι η θυσία νοηματοδοτείται ως απόδειξη βαθιάς αφοσίωσης.»
Όπως λέει και ο ίδιος ο Ιαχωβάς στο σχετικό απόσπασμα που παρέθεσα πιο πάνω, εξηγώντας γιατί ζητά τις θυσίες: «Οφείλετε να είστε αφιερωμένοι σ’ εμένα.» (Λευιτικό κεφ. 27, στ. 29 ) Ή, όπως λέει και η Wikipedia: «… για να τους γεμίσει με τρόμο και να αποκαλύψει τον εαυτό του ως Δεσπότη τους.»
Συνεπώς κάνεις λάθος όταν επιχειρηματολογείς:
«Στις περιπτώσεις αυτές, έχει δίκιο η εισαγωγή από το Oxford Bibliographies που επικαλέστηκες, στο να ισχυρίζεται πως ο Γιαχβέ ήταν ο αποδέκτης των ανθρωποθυσιών που έγιναν "σε κάποιες περιπτώσεις". Το επιχείρημα ωστόσο δεν ισχύει αντίστροφα. Το ότι οι Ισραηλίτες θυσίασαν ανθρώπους "σε κάποιες περιπτώσεις", δεν σημαίνει πως τους το ζήτησε ο θεός τους ή ο θρησκευτικός τους νόμος.»
Βλέπεις ότι τους το ζητά όντως ο θρησκευτικός τους νόμος και πως "κάποιες περιπτώσεις" σημαίνει απλά ότι δεν ήταν ένα προεξέχον ισραηλινό έθιμο, ωστόσο ήταν όντως ένα ισραηλινό έθιμο και το ζητούσε όντως ο ισραηλινός θεός μέσα στην ίδια την Παλαιά Διαθήκη. Και… αν το ζητούσε τον έβδομο ή τον έκτο ή τον τέταρτο αιώνα π.Χ., κάνει κάποια διαφορά; Πώς μπορεί οποτεδήποτε ένας αληθινός και άγιος θεός να ζητά να του σφάξεις τα παιδιά σου; Άρα, είτε ο Ιαχωβάς και η Αγία Γραφή δεν είναι θεόπνευστη αλλά ακόμα ένα βιβλίο που καθρεπτίζει μια συγκεκριμένη κουλτούρα, είτε υπάρχει πράγματι ένα τέτοιο ον, το οποίο απαιτεί ή απαιτούσε να σφάζεις τα παιδιά σου προς τιμήν του, όπως δηλώνει το ίδιο το εμπνευσμένο από αυτό το ον ιερό βιβλίο της θρησκείας του, οπότε πρόκειται για σατανικό ον. Μπορείς να αποφύγεις αυτό το συμπέρασμα; Πες μου ειλικρινά.
Μα, αλήθεια…: Αν θα ήθελες να αποδώσεις το έθιμο της ανθρωποθυσίας σε άλλους, χειρότερους λαούς (όλοι βέβαια οι λαοί είναι χειρότεροι, εφόσον η Π.Δ. μας παρουσιάζει το Ισραήλ ως τον περιούσιο λαό), γιατί να μην αποδώσεις και αυτόν τον ίδιο θεό, τον Ιαχωβά, στους άλλους λαούς; Αυτό κάνει η βραβευμένη καθηγήτρια θρησκειολογίας του Πανεπιστημίου Γιέιλ Christine Hayes, που παρουσιάζω στο βίντεο, και η οποία, σύμφωνα με την Γουικιπίντια, είναι από τους πρώτιστους ακαδημαϊκούς στις κλασικές ιουδαϊκές σπουδές https://en.wikipedia.org/wiki/Christine_Hayes
Στο βίντεο η Hayes εμφανίζεται να διδάσκει στο Γιέιλ ότι ο ίδιος ο Ιαχωβάς ήταν "δανεισμένος" από τον γειτονικό λαό της αρχαίας Φοινίκης. Ήταν, μας εξηγεί, ένας παγανιστικός θεός, που μάλιστα είχε και σύζυγο από το φοινικικό πάνθεο. Στη βάση ότι, όπως επιχειρηματολογεί ο χριστιανισμός, κάθε παγανιστικός θεός είναι δαιμονικός, αναρωτιέμαι γιατί να είναι παράξενο που ένας τέτοιος δανεισμένος δαιμονικός θεός ζητά ανθρωποθυσίες στο ιερό εβραϊκό κείμενο της Παλαιάς Διαθήκης. Το γενικότερο πλαίσιο των εγκλημάτων που κάνει αυτός ο ίδιος θεός ή των ρητών εντολών που δίνει για να τελέσουν εγκλήματα οι πιστοί του, δεν αποδεικνύει βέβαια ότι απαιτεί και ανθρωποθυσίες, όπως με κατηγορείς ότι πρεσβεύω καθώς, όπως λες, μπερδεύω την απόδειξη με την ένδειξη. Μόνο τα ίδια τα κείμενα μπορούν προφανώς να προσφέρουν απόδειξη. Απλά, επειδή κάποιοι θα ρωτήσουν "Μα πώς είναι δυνατόν ένας καλός θεός να ζητά ανθρωποθυσίες;", παρουσιάζω και το γενικότερο πλαίσιο, τη γενικότερη εικόνα αυτού του θεού όπως σαφώς, εύγλωττα και ρητά μας παρουσιάζεται στη Βίβλο, για να τους δείξω ότι δεν πρόκειται καν για ένα "καλό θεό", κάθε άλλο δα, και να μπορέσουν να δώσουν στα στοιχεία μια μη σοκαρισμένη και μη δύσπιστη ανάγνωση.
Γράφεις:
«Τηρουμένων των αναλογιών, δεν θα ήταν δυνατόν κανείς να εγκαλεί για τέλεση ανθρωποθυσιών τον Πλούταρχο (που ήταν αρχιερέας των Δελφών κατά την ελληνιστική εποχή), μόνο και μόνο επειδή έχουμε ισχυρότατες ενδείξεις πως και οι αρχαίοι Έλληνες τελούσαν ανθρωποθυσίες κατά την προϊστορική αρχαιότητα.»
Δεν υπονόησα πως πρέπει κανείς να εγκαλέσει σήμερα έναν χριστιανό ιερέα ή ραβίνο, για εγκλήματα που έχουν κάνει στο παρελθόν άλλα μέλη του κλήρου. Εδώ δεν συζητάμε την ποιότητα ανθρώπων που ζουν την παροδική ζωή των εβδομήντα χρόνων, αλλά την ποιότητα ενός Θεού που παραμένει –εξ ορισμού– αναλλοίωτος και ανέγγιχτος από το πέρασμα του χρόνου. Αν αυτός ο Θεός απαιτεί ανθρωποθυσίες χθες, σήμερα ή αύριο, δεν είναι ένας πραγματικός Θεός. Πρόκειται είτε για ανθρώπινη επινόηση είτε για δαίμονα. Δεν είναι λογικό;
Τώρα, ας περάσουμε στις πηγές μου.
Πρώτιστη πηγή είναι βέβαια η ίδια η Βίβλος, το υποτίθεται "θεόπνευστο" αυτό κείμενο του οποίου οι στίχοι προωθούν ρητά εθνοκαθάρσεις, εκτελέσεις αλλοδόξων, ομοφυλοφύλων, γυναικών που απάτησαν τον άντρα τους, γυναικών που βρέθηκαν μη παρθένες την πρώτη νύχτα του γάμου, γυναικών που δεν φώναζαν αρκετά δυνατά, ώστε να ακουστούν, όταν κάποιοι άντρες συνέβη να τις βιάσουν, ανθρώπων που δεν πειθαρχούν στους γονείς τους, και τα λοιπά και τα λοιπά. Από το κείμενο της Π.Δ. παραθέτω συνεχώς στο βίντεο.
Μετά, χρησιμοποιώ ως πηγές θεολόγους με διδακτορικά, όπως την Christine Hayes του Γιέιλ την οποία μόλις ανέφερα σε σχέση με την παγανιστική ταυτότητα του Ιαχωβά, ή άλλους ακαδημαϊκούς, όπως τον Ζεέβ Χέρτσογκ, επιφανή αρχαιολόγο ανασκαφών, καθηγητή στο Τμήμα Αρχαιολογίας και Σπουδών Μέσης Ανατολής στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ, ή τον Amihai Mazar του Εβραϊκού Πανεπιστημίου της Ιερουσαλήμ, τον οποίο παρουσιάζω στο κλιπ από ντοκιμαντέρ με θέμα τα αρχαιολογικά ευρήματα στην περιοχή του Ισραήλ (ειδώλια) που απεικονίζουν το παγανιστικό ανδρόγυνο Ιαχωβά-Ασερά.
Ωστόσο, θα ήθελα να καταλάβεις πως οι πηγές που η κοινωνία αναγνωρίζει ως έγκριτες δεν εξαντλούνται στους θεολόγους με διδακτορικά. Ας πούμε, οι σκεπτικιστές / επικριτές της Βίβλου, των οποίων στο βίντεό μου παρουσιάζω ομιλίες, οι Sam Harris και Christopher Hitchens, είναι διάσημες προσωπικότητες που καλούνται για debates στα μεγαλύτερα πανεπιστήμια της Αμερικής (δηλ. του κόσμου). Αυτά είναι επίσημα debate τους με απολογητές-υπερασπιστές της Βίβλου (θεολόγους με διδακτορικά), τα οποία προβάλλονται ακόμα και τηλεοπτικά. Κανένας δεν αμφιβάλλει για τη γνώση που έχουν οι επικριτές αυτοί, ή για την έγκυρη επιχειρηματολογία τους, που λαμβάνει την προσοχή της αφρόκρεμας των διανοουμένων του αμερικανικού κόσμου, στους οποίους προβάλλεται και οι οποίοι, μεταξύ εκατομμυρίων άλλων αναγνωστών, διαβάζουν τα βιβλία τους. (Π.χ. Τα βιβλία του Sam Harris για τη θρησκεία έχουν μεταφραστεί σε πάνω από 20 γλώσσες και ειδικά το βιβλίο του "Το Τέλος της Πίστης" έχει λάβει το γνωστό διεθνές βραβείο PEN που δίνεται για λογοτεχνία που προωθεί τον ανθρωπισμό, ενώ ο ίδιος δεν έχει σπουδάσει καν θεολογία, αλλά φιλοσοφία με πτυχίο από το Στάνφορντ και επιστήμη με διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες https://www.samharris.org/about ). Κανένας δεν απορρίπτει τους ισχυρισμούς των επικριτών αυτών στη βάση ότι πρόκειται για τυχάρπαστους, προκατειλημμένους και "άσχετους" σκεπτικιστές, αλλά όλοι παίρνουν στα σοβαρά την επιχειρηματολογία τους, περιλαμβανομένων και των βιβλικών πηγών που παραθέτουν.
Σε αυτή λοιπόν τη βάση, κι εγώ επίσης δεν παρουσιάζω στο βίντεο μόνο πανεπιστημιακούς θεολόγους με διδακτορικά. Παρουσιάζω γενικώς άτομα στα οποία η κοινωνία έχει αποδώσει το status ενός έγκριτου επικριτή της Βίβλου.
Ένας τέτοιος επικριτής είναι και ο Thom Stark, τον οποίο παραθέτω από συνέντευξή του στη γνωστή βρετανική εφημερίδα Χάφινγκτον Ποστ σε σχέση με τις ανθρωποθυσίες στη Βίβλο και για τον οποίο ειρωνικά και, επίτρεψέ μου, απληροφόρητα, γράφεις:
«Το ίδιο ισχύει και για τον Stark, ο οποίος είναι ένας απλός κάτοχος master στη θεολογία που συνέγραψε ένα βιβλίο. Δεν μπορώ, ούτε θέλω να αποκλείσω το δικαίωμα του να έχει δίκιο ο πρώτος πτυχιούχος θεολογίας στον κόσμο που διατυπώνει μια νέα και ενδιαφέρουσα θεωρία. Το ότι βρέθηκε ένας, δεν σημαίνει ωστόσο πως η θέση του αποτελεί και δεδομένο.»
Για το "Τα Ανθρώπινα Πρόσωπα του Θεού", βιβλίο του Stark στο οποίο ο ίδιος αναφέρεται στο απόσπασμα που παράθεσα και σχολίασες, και όπου αναλύονται διεξοδικά οι βιβλικές και άλλες αποδείξεις για τον ανθρωποθυσιαστήριο ρόλο του Ιαχωβά, μπορείς να βρεις πολλές θετικότατες κριτικές από πανεπιστημιακούς καθηγητές θεολογίας στην επίσημη ιστοσελίδα του βιβλίου: http://humanfacesofgod.com/?page_id=8 . Δύο από αυτές είναι οι ακόλουθες, η πρώτη απ' τις οποίες δεν παρουσιάζει τον Stark καν ως "σκεπτικιστή" αλλά ως χριστιανό επικριτή – μια ταυτότητα κι ένα ρόλο με τα οποία και ο ίδιος ταυτίζεται:
1) Γράφει ο Δρ James F. McGrath, Πρόεδρος στο Τμήμα Σπουδών Καινής Διαθήκης στο Butler University και συγγραφέας του βιβλίου "Ο Ένας και Μοναδικός Θεός":
«Το βιβλίο του Thom Stark Τα Ανθρώπινα Πρόσωπα του Θεού αντικατοπτρίζει μια σχέση με τις Γραφές και μια προσωπική πορεία παρόμοια με τη δική μου και με αυτήν πολλών άλλων στην εποχή μας που έχουν μια θετική προσωπική εμπειρία στη χριστιανική πίστη και ταυτόχρονα έχουν την πεποίθηση ότι η Βίβλος δεν ταιριάζει στις περιγραφές που οι συντηρητικοί και φονταμενταλιστές χρησιμοποιούν για αυτήν, όπως "αλάνθαστη". Το βιβλίο του Stark προσφέρει μια ανανεωτικά ειλικρινή αντιμετώπιση των Γραφών, αποδεχόμενο τόσο το κακό όσο και το καλό μέσα στις σελίδες της Βίβλου, και εξηγώντας ποια μπορεί να είναι η θετική λειτουργία της Βίβλου όταν διαβάζεται με τρόπο ειλικρινή και κριτικό.
Αυτό που προσφέρεται στον αναγνώστη στις σελίδες του βιβλίου του, δεν είναι ούτε εγχείρημα υπεράσπισης της Βίβλου από κριτικές, προς χάριν της διατήρησης μιας κοσμοθεωρίας, ούτε μια επίθεση από τα έξω, αλλά κριτική της Βίβλου από μια χριστιανική οπτική. Ίσως το σημαντικότερο από όλα είναι ότι το βιβλίο επισημαίνει πλευρές της Βίβλου τις οποίες παραγνωρίζει ή αρνείται η επιφανειακή ανάγνωση από εκείνους που, κατά ειρωνικό τρόπο, διακηρύσσουν ότι είναι υποστηρικτές της. Το βιβλίο του Stark επιδεικνύει αποτελεσματικά πώς η Βίβλος, στην πράξη, είναι ο πιο επικίνδυνος εχθρός των φονταμενταλιστών, οι οποίοι σπάνια προσπαθούν να υπερασπίσουν το δόγμα τους και την ιδέα που έχουν για τις Γραφές, έναντι των στοιχείων που βρίσκονται στην ίδια τη Βίβλο.
Συστήνω θερμά το βιβλίο Τα Ανθρώπινα Πρόσωπα του Θεού και προσβλέπω στις συζητήσεις και την ωρίμανση που περιμένω ότι θα βιώσουν οι χριστιανοί που θα το διαβάσουν ως άτομα και ως κοινότητες.»
2) Γράφει η Δρ Dale C. Allison, Jr., Καθηγήτρια Καινής Διαθήκης και Πρώιμου Χριστιανισμού στη Θεολογική Σχολή του Πίτσμπουργκ, συγγραφέας των βιβλίων "Ιησούς της Ναζαρέτ: Προφήτης της Χιλιετίας" και "Κατασκευάζοντας τον Χριστό: Μνήμη, Φαντασία και Ιστορία" :
«Αν η αλήθεια έρχεται πάνω από όλα, τότε το βιβλίο αυτό θα έπρεπε να πείσει εκείνους ενάντια στους οποίους επιχειρηματολογεί. Βασίζεται έγκυρα σε πηγές, έρχεται από την καρδιά και είναι τελείως λογικό. Οι χριστιανοί μπορούν να παραβλέψουν τα στοιχεία που ο Stark φέρνει στο φως της μέρας, μόνο αν θελήσουν να σφάλουν.»
Ξαναλέω λοιπόν πως οι πηγές μου είναι ευρείες και γνώμονας είναι το ποιους θεωρεί η ίδια η κοινωνία ως έγκριτους επικριτές της Βίβλου.
Ωστόσο, ακόμα και χωρίς τη συνεισφορά αυτών, το βίντεο στέκει από μόνο του, για τον απλό λόγο ότι τα περισσότερα από τα εγκλήματα που παραθέτει τον Ιαχωβά να κάνει ή να ζητά από τους πιστούς του, αναγράφονται ρητά (στην Π.Δ. όπως και στην οθόνη του βίντεο) χωρίς περιθώριο διαφορετικής ερμηνείας. Δεν μπορείς να αμφιβάλλεις για την συντριπτική πλειονότητα των παραθέσεων, η οποία παρουσιάζει σαφείς εντολές για βίαιες πράξεις, όπως ακρωτηριασμούς, απαγχονισμούς, εμπρησμό πόλεων, εξολόθρευση πληθυσμών, εκτέλεση αλλοδόξων, τελετουργικό διαμελισμό ζώων, και άλλα. Μπορείς, ωστόσο, να αμφιβάλλεις, αν θέλεις, για ειδικές περιπτώσεις όπως το αν το σεξ με τις αιχμαλώτους πολέμου (στο οποίο ο Ιαχωβάς καλεί τους πιστούς του) αποτελεί σεξουαλικό βιασμό, εφόσον η λέξη "βιασμός" δεν αναφέρεται στα εδάφια ρητά, ή για το αν τα κορίτσια, στο απόσπασμα που εσύ ο ίδιος συζητάς, θα θανατώνονταν όπως οι άλλες "προσφορές" για το Θεό στη σχετική λίστα. Είναι δικαίωμά σου να αμφιβάλλεις, αν η ανάλυση και το πλαίσιο αναφοράς δεν σου φαίνονται αρκετά ισχυρά για να σε πείσουν. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ούτε ότι παραπλανώ τον θεατή όταν το ερμηνεύω ως ανθρωποθυσία, εφόσον πάραυτα τού προβάλλω τα ακριβή λόγια της Παλαιάς Διαθήκης όπου δεν περιλαμβάνεται η λέξη "σκοτώνω", ούτε ότι οι πηγές μου είναι προβληματικές, ούτε ότι μπερδεύω ενδείξεις και αποδείξεις. Κατά τη γνώμη μου, είναι λογικό να συμπεράνουμε πως, μετά από τους χιλιάδες ανθρώπους που σκότωσαν οι Ισραηλίτες εκείνη τη μέρα, όταν, κι αφού ξεχωρίσουν τις γυναίκες που θα δοθούν ως σκλάβες, διαλέγουν άλλες και τις βάζουν στην ίδια λίστα με τα ζώα που πάνε για θυσία, ενώ περιγράφονται (αμφότερα τα ζώα και οι γυναίκες) ως "λεία" του Θεού σε σύνολο κεφαλιών, αυτό που εννοείται είναι ότι θα θανατωθούν κι αυτές μαζί με εκείνα. Αυτή την έλλειψη διάκρισης μεταξύ ανθρώπων και ζώων παρουσιάζει και το ακόλουθο εδάφιο, που ήδη παράθεσα:
«Μην καθυστερείς να μου προσφέρεις το μερίδιό μου απ’ ό,τι βγάζει το αλώνι σου ή το πατητήρι σου. Θα μου δώσεις τους πρωτότοκους γιους σου. Το ίδιο θα κάνεις και με τα βόδια σου και τα πρόβατά σου. Εφτά μέρες θα μένουν τα πρωτότοκα κοντά στη μάνα τους και την όγδοη μέρα θα μου τα προσφέρεις θυσία. Οφείλετε να είστε αφιερωμένοι σ’ Εμένα.»
(Λευιτικό κεφ. 27, στ. 28-29)
Παρατηρούμε ότι, και σε αυτό το απόσπασμα επίσης, η λέξη που χρησιμοποιείται για τη θυσία είναι η λέξη "προσφορά".
Μάλιστα o W. Dale Murphy, τον οποίο παρέθεσα, στο βιβλίο του "Διαβάστε τη Βίβλο -- Θα σας Κατατρομάξει" παραθέτει τη Βίβλο New American Standard Bible να χρησιμοποιεί τον όρο "προσφορά heave" (heave offering, όπου heave σημαίνει σηκώνω, τραβάω, πετάω) και, με βάση διάφορα βιβλικά εδάφια που παρουσιάζουν την προσφορά heave να σημαίνει το θυσιαστήριο διαμελισμό του ζώου, υποστηρίζει πως, και για τα κορίτσια επίσης, για τα οποία χρησιμοποιείται ο ίδιος όρος, επιφυλάσσεται η ίδια μεταχείριση. Λέει ο Murphy:
«Τι; Η "λεία" του Θεού ήταν 32 παρθένες; Αναρωτιέμαι τι έκανε ο Θεός με αυτές. Βρίσκονται στη λίστα μαζί με τα ζώα, που υποθέτω ότι θυσιάστηκαν ως προσφορές "heave". (Μία σημείωση στην New American Standard Bible για τους στίχους 31:29 αναφέρει στην κυριολεξία "προσφορές heave". ) Τι ήταν μια "προσφορά heave"; Στην Έξοδο 29:27 περιλαμβάνει το κόψιμο του ποδιού μιας κατσίκας και την ταλάντευσή του στον αέρα. Το ίδιο στο Λευιτικό 7: 32-34 και στο Αριθμοί 6:20, σύμφωνα με τη Βίβλο Strong's Exhaustive Concordance [που είναι βασικά η King James Bible]. Στο Αριθμοί 15: 19-21, αντί για το πόδι ενός ζώου, είναι ψωμί που ταλαντεύεται. Λοιπόν υποθέτω πως το φιλεύσπλαχνο πράγμα για να πιστέψουμε είναι ότι οι παρθένες έλαβαν τη μεταχείριση που έλαβε το ψωμί και απλά της ταλάντευαν στον αέρα, αντί για το ότι έκοψαν τα πόδια τους όπως στα ζώα με τα οποία βρίσκονταν στη λίστα. Ίσως ο Θεός να μετέφερε κρυφά τις 32 του παρθένες, μέσα σε όχι τόσο καυτά άρματα, σε κάποια άλλη πόλη που δεν βρισκόταν στο δρόμο του περιούσιου λαού του και να τις άφησε εκεί. Τι να πούμε για το μερίδιο που είχε η λεία του Θεού σε γαϊδάρους και πρόβατα και αγελάδες; Τα χρειαζόταν πραγματικά; Σίγουρα απαιτεί ένα σωρό από αυτά να σκοτώνονται και να καίγονται στην Παλαιά Διαθήκη. Ίσως πρόκειται για εξωγήινους που μασκαρεύονται ως Θεός επειδή τους αρέσουν τα ψητά όσο και εμένα. Αλλόκοτο, απλά αλλόκοτο…»
Ακριβώς το ίδιο διαβάζουμε στο Εγχειρίδιο της Οξφόρδης για Εξελικτικές Οπτικές πάνω στη Βία, την Ανθρωποκτονία και τον Πόλεμο, εκδομένο από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. (σύνδεσμοι 1, 2) Παραθέτω από εκεί:
«Η πρώτη μαζική φόνευση μη παρθένων μέλλουσων γυναικών επιβλήθηκε στους Μαδιανίτες – ανθρώπους που εφηύραν τον θεό που υιοθέτησε ο Μωυσής μετά από καθοδήγηση από έναν από τους πεθερούς του – τον Jethro, που ήταν Μαδιανίτης ιερέας (βλ. Έξοδος 2-3 & 18). Μια που οι θεοί εκείνης της εποχής λατρεύονταν πρώτιστα για την ικανότητά τους να παρέχουν νίκη στον πόλεμο, το να έχουν οι Ισραηλίτες αποκλειστική πρόσβαση σε έναν ισχυρό θεό ήταν μια προϋπόθεση για να κατακτήσουν την Παλαιστίνη και να εδραιώσουν την προφητευμένη κυριαρχία του Ισραήλ επί των γύρω εθνών (π.χ. Ψαλμοί 2:8-9, Ησαΐας 14:2, 45:14, 60:1-12). Η καταστροφή των Μαδιανιτών έκανε τους Ισραηλίτες τον μοναδικό λαό του θεού τους – ενός ζηλότυπου θεού για έναν ζηλότυπο λαό:
Και πολέμησαν [οι Ισραηλίτες] εναντίον των Μαδιανιτών, όπως πρόσταξε ο Κύριος τον Μωυσή, και σκότωσαν όλους τους άντρες. […]Και οι Ισραηλίτες αιχμαλώτισαν όλες τις Μαδιανίτισσες και τα παιδιά τους […]. Τότε έφεραν όλους τους αιχμαλώτους και τη λεία και τα λάφυρα στον Μωυσή. […] Και ο Μωυσής εξοργίστηκε με τους αξιωματικούς. Και τους είπε: "Κρατήσατε όλες τις γυναίκες ζωντανές;!! [...] σκοτώστε τώρα όλες τις γυναίκες που δεν είναι παρθένες. Αλλά όλα τα κορίτσια που είναι ακόμα παρθένες, κρατήστε τα ζωντανά για τον εαυτό σας." Αφού οι πολεμιστές πήραν το δικό τους μερίδιο στη λεία, η λεία που έμεινε ήταν […] 32.000 παρθένες.» (περικομμένο από το Αριθμοί 31:7-35)
»Μόνο 31.968 από αυτές τις παρθένες μπορούσαν να γίνουν διαθέσιμες στους άντρες του Ισραήλ, γιατί 32 από αυτές δόθηκαν στον "Ελεάζαρ τον ιερέα" ως "προσφορά για τον Κύριο", δηλαδή ανθρωποθυσία (Αριθμοί 31). Αυτές οι γυναίκες ήταν για να γίνουν "προσφορά heave" (βλ. Αριθμοί 31: 29 & 41, King James Bible), το οποίο σημαίνει ότι, μετά το διαμελισμό του σώματός τους, τα μέλη του θα "ανυψώνονταν" (heaved up), δηλαδή θα πετιόνταν στον αέρα εορταστικά. [xi] Μέχρι και σήμερα, στην καθημερινή τους πρωινή προσευχή, οι ενεργοί ορθόδοξοι Εβραίοι άντρες ευχαριστούν τον θεό τους που δεν τους έκανε μη Εβραίο ("Ευλογημένος να είναι Εκείνος που δεν με έκανε μη Εβραίο") και που δεν τους έκανε γυναίκες ("Ευλογημένος να είναι Εκείνος που δεν με έκανε γυναίκα"). Δεν είναι άξιο απορίας.
»Πέρα από το θέμα της προσφοράς heave, αν υπήρχαν 32.000 παρθένες, φαίνεται λογικό να υποθέσουμε ότι υπήρχε ένας μεγάλος αριθμός από μη παρθένες. Το να ξεδιαλέξουν ποιες να κρατήσουν και ποιες να σκοτώσουν θα ήταν μεγάλο εγχείρημα. Σε μια ιστορία υπερβολικά ευφάνταστη για να αξίζει να συζητήσουμε αν είναι πιθανή, [iii] αλλά η οποία αποκαλύπτει ξεκάθαρα την επικρατούσα νοοτροπία, οι ραβίνοι του Ταλμούδ εξήγησαν πώς γινόταν το απαραίτητο τεστ παρθενίας. Μια που η ανατομία δεν ήταν το ισχυρό σημείο αυτών των ερμηνευτών του τέταρτου με έκτου αιώνα, η διαγνωστική διαδικασία ήταν να βάζουν τις εν λόγω γυναίκες να καβαλήσουν ένα βαρέλι κρασιού. Σύμφωνα με τον ραβίνο Καχάνα, γιο του ραβίνου Νάθαν, χρειαζόταν τότε κανείς μόνο να μυρίσει τη μυρωδιά της γυναίκας για να εξακριβώσει αν ο υμένας της ήταν αρκετά άθικτος για να αποτρέψει τη μυρωδιά να ανέλθει (Ταλμούδ: Yebamoth 60b). "Τις υποχρέωναν να κάτσουν πάνω στο στόμιο ενός βαρελιού κρασιού. Η μυρωδιά διαπερνούσε οποιαδήποτε δεν ήταν παρθένα· τις παρθένες δεν τις διαπερνούσε."
»Αυτό απλοποιεί τα πράγματα: αν μυρίσεις κρασί, τράβα τη γυναίκα από το βαρέλι και κόψε το λαρύγγι της. Αν δεν μυρίσεις κρασί, τράβα την κοπέλα από το βαρέλι και βίασέ την. Το να περάσεις πάνω από εξήντα χιλιάδες γυναίκες από αυτή τη διαδικασία μέσα σε ένα λογικό χρονικό πλαίσιο θα απαιτούσε πολύ περισσότερα βαρέλια από όσα οι Ισραηλίτες θα είχαν φέρει μαζί τους σε μια στρατιωτική εκστρατεία, μα δεν υπήρχε όριο στις φαντασίες των Σοφών του Ταλμούδ. Παρά ταύτα, όπως έχουν αποδείξει οι Αμερικανοί στρατιώτες που βιάζουν και σκοτώνουν αιχμάλωτες μουσουλμάνες πολίτες (Αλτζαζίρα, 2006, 2009· Τάιμς της Νέας Υόρκης 2010), οι Σοφοί είχαν δίκιο να υποθέτουν ότι τέτοιος βαθμός κτηνωδίας περιλαμβάνεται στο ρεπερτουάρ του άρρενος (Ουάσιγκτον Ποστ, 2006): […] »Άσχετα από την οντογένεση ή την αιτιολογία του, ο βιασμός και ο φόνος είναι σφάλματα, αλλά ο βιασμός και ο φόνος δεν είναι από μόνα τους φαύλα (evil - σατανικά). Υπάρχει μια διαφορά μεταξύ του σφάλματος και του φαύλου. Το φαύλο διαπράττεται όταν η διαύγεια αφαιρείται από αυτό που είναι ξεκάθαρα εσφαλμένο, επιτρέποντας στο εσφαλμένο να ιδωθεί ως λιγότερο εσφαλμένο, συγχωρητέο, σωστό, ή μια υποχρεωτική εντολή του Παντοδύναμου Θεού. Ο θεός των αρχαίων ισραηλιτών ήταν μια επινόηση ανδρών. Η στάση αυτών των ανδρών προς τις γυναίκες ήταν κοινή και παραμένει κοινή, και με τις δύο έννοιες της λέξης. Τότε όπως και τώρα, η θέαση των γυναικών ως μέσων ανδρικής σεξουαλικής εκτόνωσης, η συμπεριφορά των οποίων πρέπει να ελεγχθεί μέσα από καταλυτική ισχύ, ανέρχεται από τα βάθη μιας δυσώδους τρύπας στην οποία μπορεί να βυθιστεί οποιοσδήποτε άντρας.
»Οι Ισραηλίτισσες και οι ξένες γυναίκες που αιχμαλωτίζονταν από τους άντρες του Ισραήλ δεν την είχαν πιο άσχημα από τις περισσότερες γυναίκες στην αρχαία Ανατολή, αλλά οι άντρες του Ισραήλ ήταν μπροστά από την εποχή τους στην εκτενή κωδικοποίηση του ελέγχου των γυναικών σε γραπτούς νόμους που απέδιδαν στο θεό τους. Η καταγραφή και πρόσδοση ιερότητας σε κανόνες που προωθούν τα συμφέροντα των κυρίαρχων επί των κυριαρχημένων εδραιώνει την αδικία. Λοιπόν είναι σημαντικό το ότι κανόνες για το βασανισμό και τη φόνευση γυναικών διακηρύττονται στο Τορά, που βρίσκεται στην καρδιά της Βίβλου, που βρίσκεται στην καρδιά του ιουδαϊσμού, που βρίσκεται στην καρδιά του χριστιανισμού. Ένας λύκος, όσο μεγάλος και κακός, δεν μπορεί να 'ναι φαύλος. Αντίθετα, ένας λύκος με προβιά αρνιού είναι η ίδια η φαυλότητα προσωποποιημένη.»
Βλέπεις ότι και το παραπάνω απόσπασμα, πέρα απ' το να ασχολείται με τους εν λόγω στίχους –και να βρίσκει ότι όντως πρόκειται για θυσία–, παρουσιάζει τη γενικότερη εικόνα, βοηθώντας μας να κατανοήσουμε ότι η μεταχείριση που λάμβαναν οι γυναίκες στο εν λόγω γεγονός ήταν μέρος μιας ευρύτερης μεταχείρισης και νοοτροπίας σχετικά με αυτές. Θα έλεγες ότι το απόσπασμα παίζει την κολοκυθιά όταν παρουσιάζει, ακριβώς όπως έκανα κι εγώ στην απάντησή μου σε σένα, τον Μωυσή, λίγο πριν το μάζεμα των κοριτσιών για "προσφορά" στον Ιαχωβά, να απαιτεί την άμεση θανάτωση όλων των Μαδιανιτισσών γυναικών; Μια ανάλυση δεν παρουσιάζει μόνο τα επιμέρους περιστατικά, αλλά τα περιλαμβάνει σε ευρύτερες τάσεις, στάσεις και γεγονότα. Άλλωστε, κι εσύ ο ίδιος αυτό κάνεις όταν υπονοείς ότι δεν πρόκειται για ανθρωποθυσία εφόσον βιβλικά εδάφια τάσσονται εναντίον της. Το θέμα όμως δεν είναι τόσο απλό, πρώτον γιατί, όπως έχω δείξει, βιβλικά εδάφια υπάρχουν και υπέρ της, και δεύτερον, γιατί τα εδάφια που τάσσονται εναντίον της, το κάνουν στο πλαίσιο της χρήσης της στη λατρεία άλλων θεών. Εξηγεί ο θεολόγος David Dilling στο Θεολογικό Περιοδικό της Θείας Χάριτος:
«Υποτίθεται ότι η Παλαιά Διαθήκη κατηγορηματικά απαγορεύει την τελετουργία της ανθρωποθυσίας. Σίγουρα ο Μωσαϊκός Νόμος περιλαμβάνει κάποιες σχετικές απαγορεύσεις.7 Ωστόσο, μια λεπτομερής εξέταση των απαγορεύσεων αυτών ρίχνει σημαντικό φως στο πρόβλημα της θυσίας του Ισαάκ. Για παράδειγμα:
1) Οι νομικές απαγορεύσεις, καθώς και η πολεμική από τους προφήτες, αφορούν όλες τους παγανιστικές θεότητες.8 Στα εδάφια που παρέθεσα, η ανθρωποθυσία αναφέρεται απλά ως ένα μόνο βδέλυγμα μεταξύ πολλών που σχετίζονταν με την ειδωλολατρική λατρεία.
2) Το μεγαλύτερο αδίκημα δεν είναι η θυσία αλλά η ειδωλολατρία, που περιλαμβάνει την προσφορά μιας θυσίας σε έναν θεό άλλον από τον Ιαχωβά. Η πρώτη εντολή δεν είναι "Δεν θα προσφέρεις ανθρωποθυσίες" αλλά "Δεν θα έχεις θεούς άλλους από μένα".9
3) Η Βίβλος δεν περιέχει απαγορεύσεις ανθρωποθυσιών στον Ιαχωβά. Η μόνη πιθανή εξαίρεση σε αυτό τον κανόνα είναι η νομοθεσία για την εξαγορά των πρωτότοκων γιων στο εδάφιο Έξοδος κεφ. 13, στ. 1-16. Αυτό το εδάφιο, ωστόσο, δεν καταδικάζει την ανθρωποθυσία. Αντίθετα, αποδεικνύει ότι ο Ιαχωβάς είχε ένα πολύ σαφές δικαίωμα πάνω στη ζωή όλων των πρωτοτόκων του Ισραήλ, είτε ανθρώπων είτε ζώων.»
Περιοδικό της Θείας Χάριτος 12.2 (Άνοιξη 1971) 3-22
Οι απαγορεύσεις της ανθρωποθυσίας στο πλαίσιο της λατρείας άλλων θεών εμπεριέχει ένα βασικό χαρακτηριστικό του Ιαχωβά: είναι θεός ζηλότυπος. Όταν υπόσχεται στο λαό του κυριαρχία επί των άλλων εθνών, τους καλεί παράλληλα να συντρίψουν τα είδωλα τους και να λατρεύουν μόνο εκείνον. Στην Έξοδο τον διαβάζουμε να λέει:
«Και είπε: Δες, εγώ κάνω μια διαθήκη• μπροστά σε ολόκληρο τον λαό σου θα κάνω θαυμαστά πράγματα, τέτοια που δεν έγιναν σε ολόκληρη τη γη, και σε κανένα έθνος• και ολόκληρος ο λαός, ανάμεσα στον οποίο βρίσκεσαι, θα δει το έργο τού Κυρίου• επειδή είναι φοβερό εκείνο που εγώ θα κάνω μαζί σου.
Φύλαξε εκείνο που εγώ σε προστάζω σήμερα• δες, εγώ εκτοπίζω από μπροστά σου τον Αμορραίο, και τον Χαναναίο, και τον Χετταίο, και τον Φερεζαίο, και τον Ευαίο, και τον Ιεβουσαίο. […] Τους βωμούς τους θα τους καταστρέψεις, και τα είδωλά τους θα τα συντρίψεις, και τα άλση τους θα τα κατακόψεις.
Επειδή, δεν θα προσκυνήσεις άλλον θεό• για τον λόγο ότι ο Κύριος, του οποίου το όνομα είναι Ζηλότυπος, είναι Θεός ζηλότυπος.»
(Έξοδος, κεφ. 34, στ. 10-14)
http://actsseventeen.gr/bible/book02/02-034/
Λοιπόν, όσον αφορά το αν το απόσπασμα που συζητάμε αφορά ανθρωποθυσία, αλλά και την στάση της Παλαιάς Διαθήκης προς την ανθρωποθυσία γενικότερα, χρειάζεται να δούμε προσεκτικά, πέρα από τους συγκεκριμένους στίχους, τη στάση του Ιαχωβά προς τις γυναίκες και προς τους άλλους λαούς (πόσο μάλλον προς τις γυναίκες άλλων λαών), κι ακόμα και τα ίδια τα δικαιώματά του πάνω στη ζωή του δικού του λαού, και το τι τους ζητά και τι ακριβώς τους απαγορεύει ή δεν τους απαγορεύει. Τότε θα έχουμε μια πιο ενημερωμένη οπτική όσον αφορά τα κορίτσια και τα ζώα που "προσφέρονται" στον Ιαχωβά και αν λαμβάνουν την ίδια μεταχείριση: τον ακρωτηριασμό του κεφαλιού ή άλλου μέλους του σώματος.
Τη λέξη "αποκεφαλιστούν" τη χρησιμοποίησα επειδή, σε θυσιαστήριες "προσφορές", που έχω παρακολουθήσει στο Youtube, βλέπω ότι είναι το κεφάλι που κόβεται. Είναι αλήθεια ότι θα μπορούσαν να σκοτωθούν και με άλλους τρόπους, όπως με κόψιμο του λαρυγγιού –ένα τέτοιο κρέας λέγεται στα εβραϊκά "κόσερ" και θεωρείται ιερό. Εφόσον παραθέτω και προβάλλω το εδάφιο, ο θεατής γνωρίζει ότι η λέξη δεν εμφανίζεται στο ίδιο το εδάφιο και άρα αποτελεί ερμηνεία. Αλλά δεν νομίζω ότι το θέμα είναι το είδος του διαμελισμού – το αν τους έκοψαν το λαρύγγι ή το κεφάλι ή το πόδι. Είτε πρόκειται για αποκεφαλισμό είτε για άλλο τρόπο θανάτωσης, το ουσιώδες ερώτημα είναι: δίνονται όντως κορίτσια στους ιερείς για να τα σκοτώσουν ως "προσφορά" στον Θεό; Και, κατά δεύτερον, ακόμα πιο σημαντικά: υπάρχει όντως η οπτική, μεταξύ έγκριτων επικριτών της Βίβλου, πως και ο Ιαχωβάς επίσης, όπως και άλλοι θεοί, παρουσιάζεται στα ιερά κείμενα να ζητά ανθρώπινο αίμα με τη μορφή της τελετουργικής θυσίας;
Ότι ο Ιαχωβάς ζητά διαρκώς αίμα και χύνει διαρκώς αίμα το ξέρουμε, το βλέπουμε παντού στη Βίβλο, και στο βίντεο παραθέτω αποσπάσματα όπου ανθρώπινο αίμα ρητά απαιτείται. Αλλά γίνεται αυτό και με τη μορφή των τελετουργικών θυσιών; Υπάρχει η οπτική ότι πράγματι απαιτείται. Ναι, είναι ερμηνεία, αλλά δεν είναι δική μου ερμηνεία, ούτε είναι ερμηνεία μη έγκριτων επικριτών της Βίβλου. Το αν η ερμηνεία αποδίδει σωστά τα στοιχεία, εναπόκειται στην κρίση του καθενός μας.
------------------------------ Παράρτημα -----------------
Σημειώσεις για τις κίτρινες επισημάνσεις
1) Υποστηρίζεις ότι οι ανθρωποθυσίες στο Ισραήλ συνέβαιναν σε "κάποιες [μονάχα] περιπτώσεις", δηλαδή ήταν σπάνιες, γιατί δεν ήταν πρακτικές του ίδιου του Ισραήλ αλλά δανεισμένες από άλλους (κατώτερους) λαούς. Στην πραγματικότητα, σε όλους τους λαούς της δυτικής Ασίας ήταν σπάνιες. Η σπανιότητα δεν αποδεικνύει ότι ήταν δανεισμένες από κάπου "αλλού". Λέει η καταχώριση για το λήμμα "ανθρωποθυσία" στη Διεθνή Στάνταρ Εγκυκλοπαίδεια της Βίβλου (International Standard Bible Encyclopedia): ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ (για εισαγωγή στο απόσπασμα του Σαμ Χάρις)
«Ως έκφραση θρησκευτικής πίστης, η ανθρωποθυσία ήταν διαδεδομένη σε κάποια στάδια της ανάπτυξης του ανθρώπινου γένους. Οι φυλές της Δυτικής Ασίας επηρεάστηκαν πολύ από την πρακτική, μάλλον πριν από την εγκατάσταση των Εβραίων στην Παλαιστίνη, και συνεχίστηκε τουλάχιστον μέχρι τον πέμπτο αιώνα π.Χ.. Σε καιρούς μεγάλων συμφορών, αγωνίας και κινδύνου, οι γονείς θυσίαζαν τα παιδιά τους ως την μέγιστη και πιο πολύτιμη προσφορά που μπορούσαν να κάνουν για να εξευμενίσουν το θυμό των θεών και να εξασφαλίσουν τις χάρες και τη βοήθειά τους.» [τα πλάγια γράμματα και η υπογράμμιση είναι δικά μου]
