Διήγημα και ποιήματά μου
"Η Διδασκαλία της Αγάπης"
(πεζό διήγημά μου σχετικά με τη διδασκαλία της αγάπης στην κουλτούρα της γιόγκα)
Έχω μείνει για χρόνια σε πνευματικά κέντρα (άσραμ) στην Ελλάδα και στην Ινδία. Τα κέντρα αυτά έχουν ομοιότητες και διαφορές με τα δικά μας ''μοναστήρια‘'. Η βασική τους διαφορά είναι ότι δεν στηρίζονται σε, ή προωθούν, κάποιο συγκεκριμένο θρησκευτικό δόγμα. Ας πούμε αν είσαι χριστιανός ή μουσουλμάνος δεν παίζει καμιά διαφορά. Ομοιότητες είναι το κοινό πρόγραμμα για όλους, το οποίο αναρτάται σε πίνακα ανακοινώσεων, και η έμφαση στην αγάπη. Η παρούσα δημοσίευση αφορά την εκπαίδευση στην αγάπη, που λαμβάνει κανείς σε ένα πνευματικό κέντρο.
Αν εξαιρέσουμε τη διδασκαλία του Χριστού, που νομίζω στη σημερινή εποχή ελάχιστοι παίρνουν στα σοβαρά, όταν λέμε αγάπη εννοούμε τη φυσική έλξη που νιώθει κανείς προς κάποια μέλη του αντίθετου φύλου και προς τα παιδιά του. Θεωρείται φυσικό οι σχέσεις μας με τους υπόλοιπους ανθρώπους να διακατέχονται από καχυποψία, αδιαφορία, τοίχους και χωρίσματα: οι άλλοι έχουν διαφορετικές πεποιθήσεις, διαφορετικά θρησκεύματα, μπορεί να μας κάψουν και να μας λεηλατήσουν.
Αλλά σε ένα πνευματικό κέντρο τα πράγματα είναι αλλιώς. Εδώ θεωρείται ότι η αγάπη είναι η βάση της ζωής, ή, για να το πω αλλιώς, ότι κανένας δεν είναι ξεχωριστός από κανέναν. Είμαστε όλοι σαν συγκοινωνούντα δοχεία και ενωνόμαστε απ' το νερό της αγάπης. Είμαστε σα νησιά και ενωνόμαστε κάτω απ' την επιφάνεια, στη στεριά του ίδιου του βυθού. Οι άνθρωποι που ενσαρκώνουν αυτή την αγάπη είναι οι πνευματικοί δάσκαλοι. Αν δεν υπήρχαν αυτοί, ούτε καν θα φανταζόσουν ποτέ ότι σε ενώνει μια κρυμμένη σχέση αγάπης με κάποιον άγνωστο.
Τα πρώτα χρόνια που μένει κανείς σε ένα άσραμ, ζει σε μια προσωπική κόλαση. Αφήνω κατά μέρος τα λιγοστά υλικά αγαθά που σου παρέχονται - αυτά είναι ένα άλλο κεφάλαιο. Υπάρχει μια κόλαση που σχετίζεται με την ίδια την ψυχολογία σου, που δημιουργείται από τις καθημερινές εντάσεις στις σχέσεις σου με τους άλλους. Οι εντάσεις αυτές δημιουργούνται από την εγγενή σου επιθετικότητα, την οποία η ακαδημαϊκή εκπαίδευση που έχεις περάσει δεν σε έμαθε να αναγνωρίζεις. Διαφορετικοί λαοί εκφράζουν αυτή την επιθετικότητα με διαφορετικούς τρόπους. Οι Έλληνες την εκφράζουν πιο χειροπιαστά, με φωνές, μπούγιο και κατηγορίες. Λαοί που έχουν περάσει περισσότερη ακαδημαϊκή εκπαίδευση την εκφράζουν με πιο διανοητικό τρόπο. Συχνά με τον τόνο της φωνής και την επιλογή των λέξεων. Ας πούμε μια Αγγλίδα δεν θα σε αποκαλούσε ποτέ ''τσογλάνι'', όπως θα μπορούσε να κάνει ένας Ελληναράς. Αντ' αυτού θα έλεγε: «Γιατί, ''αγαπητέ'' μου, δεν καθάρισες τη σάλα της υποδοχής; Δεν ήταν το καθήκον σου να την καθαρίσεις;» Οι Άγγλοι, αλλά και οι Δυτικοί γενικότερα, είναι ''μανούλες'' στο να καλύπτουν την επιθετικότητά τους με εκφράσεις επιφανειακά αβρές. Βλέπετε, έχουμε ένα χριστιανικό παρελθόν και δεν θεωρείται θεμιτό να νιώθουμε αρνητικά προς τον ''συνάνθρωπό μας''. Ωστόσο, ποτέ δεν εκπαιδευτήκαμε στο να μεταβάλλουμε την ψυχολογία μας, κι εκεί είναι που αρχίζουν τα ευτράπελα.
Τα πρώτα χρόνια, λοιπόν, κανείς ζει μέσα στην κόλαση των σχέσεων που δημιουργεί με τους άλλους. Σημειώστε ότι αναγκάζεται να βρεθεί με ανθρώπους που δεν έχει επιλέξει, ούτε μπορεί να τους ξεφορτωθεί όταν αγριέψει ή περάσει στην αδιαφορία προς αυτούς, όπως κάνουμε με τους ερωτικούς μας παρτενέρ. Βρίσκει αυτά τα ίδια άτομα, με τα οποία έχει δημιουργήσει προστριβές, μπροστά του συνεχώς. Οι χώροι ενός άσραμ είναι περιορισμένοι και όταν συναντάς αυτόν με τον οποίο δημιούργησες προστριβή, η θύμηση και η ενόχληση που προέρχεται από αυτήν αναδύονται και πάλι στο νου σου και, μέρα με τη μέρα, οι μνήμες και τα σχετικά συναισθήματα αποκτούν μια δομή που σε συνθλίβει.
Γιατί δεν δημιουργεί το άσραμ χώρους χωριστούς όπου θα μπορούν να ζουν, σαν έθνη ξεχωριστά, ας πούμε, ομάδες των οποίων τα μέλη αισθάνονται θετικά το ένα προς το άλλο; Πρώτον, γιατί αυτό είναι πολύ δύσκολο να γίνει κι επειδή, αν γινόταν, θα δημιουργούνταν εύκολα προστριβές μεταξύ των ομάδων, λόγω αυτού του τύπου της συνείδησης, ότι άλλο ΕΜΕΙΣ και άλλο ΑΥΤΟΙ. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι αντικείμενο εκπαίδευσης σε ένα άσραμ θεωρείται η εκμάθηση της αγάπης. Το να αγαπήσεις τον ερωτικό σου σύντροφο της κάποιας δεδομένης στιγμής έρχεται φυσικά, αλλά η ύπαρξη απλώνεται πέρα απ' τα στενά όρια αυτής της σχέσης. Πίσω απ' τη στενή αυτή καρδιά που έχει χώρο μόνο για έναν (και ακόμα κι αυτός αλλάζει σε διαφορετικές στιγμές της ζωής σου) βρίσκεται μια ευρύτερη καρδιά η οποία αντικατοπτρίζει την επίγνωση ότι, κατά βάθος, κάτω από την επιφάνεια, στο βυθό, ''όλα τα νησιά συνδέονται''. Αυτή η επίγνωση δεν είναι σωματική, γιατί στο υλικό σώμα είμαστε όντως όλοι ξεχωριστοί. Η επίγνωση είναι ψυχική.
Ήταν ένα από αυτά τα χρόνια. Στο διπλανό κρεβάτι στον κοιτώνα του άσραμ έμενε ο Ράκα, ένας άγριος Γιουγκοσλάβος καρατερίστας που δούλευε επίσης μαζί μου στα μαγειρεία. Κανένας δεν αντάλασσε λόγια μαζί του. Όταν δεν έπλενε καζάνια φώναζε πολεμικές κραυγές και χτυπούσε βίαια τον αέρα. Μια μέρα καθόταν σε ένα παγκάκι και πήγα και κάθισα κι εγώ δίπλα του. Μου είπε: ''Εγώ κάθομαι εδώ''. Του είπα: ''Τώρα κάθισα κι εγώ''. Αμέσως σηκώθηκε κι έφυγε. Απ' εκείνη τη στιγμή με αντιπάθησε πάρα πολύ και κάθε φορά που με έβλεπε φώναζε: ''Θα σου σπάσω ΟΛΑ ΤΑ ΚΟΚΑΛΑ''. Κάποιος άλλος τρόφιμος μου είπε να μην φοβάμαι, διότι αν με έδερνε θα τον έδιωχναν απ' το άσραμ. Αλλά αν με ένα χτύπημα μου έσπαζε τα δόντια, τι σημασία θα είχε για μένα αν μετά τον έδιωχναν; (Έτσι κι αλλιώς, αυτός δεν ήταν μόνιμος, θα έφευγε μετά από κανένα χρόνο).
Μίλησα για το θέμα στην πνευματική μου δασκάλα, η οποία καθοδηγούσε τα πράγματα στο άσραμ. Μου είπε: ''Σανκάλπα, αν μπορείς να αγαπήσεις αυτό τον άνθρωπο, μπορείς να αγαπήσεις όλους τους ανθρώπους! Δες το σαν μια μεγάλη ευκαιρία που σου δίνεται. Τον φίλο του ο καθένας τον αγαπάει, αλλά μπορείς να αγαπήσεις τον εχθρό σου;''
Της είπα: ''Σουάμιτζι, εγώ δεν θέλω να ακολουθήσω τη διδασκαλία του Χριστού. Είμαι ένας απλός άνθρωπος και θέλω να κρατήσω την ασφάλειά μου και τα σύνορά μου με τους άλλους''. Μου είπε: ''Πίστεψέ με, Σανκάλπα, μέχρι η καρδιά μας να ανοίξει πέρα από τα σύνορα αυτά, δεν υπάρχει ευτυχία. Δεν υπάρχει ευτυχία στη συνηθισμένη ζωή. Για να ευτυχίσεις, χρειάζεται να ξεπεράσεις τους τωρινούς περιορισμούς της καρδιάς σου''. Της είπα: ''Σουάμιτζι, νιώθω πολύ επιθετικά προς αυτόν. Τι να κάνω;'' Είπε: ''Μην ενδίδεις στις επιθετικές διαθέσεις του νου σου. Παρατήρησε αυτή την επιθετικότητα και αποστασιοποιήσου από αυτή. Να είσαι πάντα φιλικός και ανοιχτός προς αυτόν, σα να 'ταν αδελφός σου. Αυτό θα επηρεάσει και τον ίδιο για να ξεπεράσει τη δική του επιθετικότητα. Είμαστε όλοι σε ένα καράβι και χρειάζεται να κρατήσουμε το πηδάλιο με σταθερά και σοφά χέρια, για να μη συγκρουστεί στα βράχια''.
Μία μέρα συνέβη το εξής: Ήμουν καθισμένος στο πεζουλάκι έξω απ' τις τουαλέτες, και αυτός, πίσω μου, κατέβαινε απ' τις τουαλέτες για να βγει έξω. Μόλις με είδε ταράχτηκε. Τις τελευταίες μέρες με απόφευγε και δεν περνούσε από κοντά μου, αλλά τώρα δεν είχε επιλογή γιατί ο χώρος ήταν στενός. Τον άκουσα να οπισθοχωρεί, πίσω μου, και να λέει: ''Όχι, όχι, δεν μπορείς να το κάνεις αυτό Σανκάλπα, δεν μπορείς να κλείνεις το πέρασμα στους άλλους...''. Και ξαφνικά τον είδα, με μια αποφασιστική κίνηση, να έρχεται προς τα εμένα, προφανώς για να μου χυμήξει. Πετάχτηκα πάνω έντρομος και υποκλινόμενος μπροστά του είπα: ''Μα Ράκα, όχι, προς Θεού, ο δρόμος είναι ανοιχτός, πέρασε...!'' Και τότε ένα απίστευτο πράγμα συνέβη. Τον κοίταξα στα μάτια κι αισθάνθηκα ότι αυτός υπέφερε πιο πολύ από μένα. Και με μιας ο φόβος κι ο θυμός μου πέρασε κι αισθάνθηκα συμπόνια.
Αυτή ήταν η πρώτη φορά που ένιωσα τι εννοούσε ο Χριστός όταν έλεγε: ''αγαπάτε αλλήλους''. Δεν μιλούσε για το γείτονά σου, αλλά γι’ αυτόν που μένει στην απέναντι όχθη. Δεν μιλούσε για τον οικείο σου, αλλά για τον άνθρωπο που έχει διαφορετική πεποίθηση από σένα. Αισθάνθηκα ότι η ευτυχία πράγματι περιμένει αυτούς που, κατεβάζοντας την ενέργεια από το νου στην καρδιά, ξέρουν να μετατρέπουν τις εκλεπτυσμένες εκφράσεις και τα πονηρά διανοήματα σε μια άδολη και παράλογη επικοινωνία.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ποιήματα
Η παρακάτω σειρά ποιημάτων εκφράζει την έμπνευση που δέχθηκα
από την κουλτούρα της γιόγκα
Για την ελπίδα
Ψυχή μου ανέβαινε και μη θλίβεσαι.
Χιλιάδες διάβολοι πίσω σου σε προγκούν και σε σπρώχνουν
χιλιάδες άγγελοι μπροστά κλαίνε και σε τραβούν
ανέβαινε ψυχή μου και μη θλίβεσαι
ο ήλιος σύντομα στη ράχη του βουνού θα πατήσει
στο κενό θα πηδήξει
και την πιο πικρή σου θλίψη
θα πνίξει στο φως.
Ψυχή μου ανέβαινε και μη θλίβεσαι.
Διάβολοι τους θεούς αγκαλιάσαν, βούλιαξε η αλήθεια, πνίγηκε
κι έτρεξε ο ήλιος τη φωτιά να δροσίσει με το δάκρυ μιας μήτρας που τρελή
τους σπονδύλους του χάους σκαρφάλωνε και γελούσε.
Ανέβαινε ψυχή μου και μη θλίβεσαι.
Διάβολοι πια δεν υπάρχουν κι οι άγγελοι στον Άδη κοιμούνται
και μες στου εφιάλτη τον ιδρωμένο αγώνα γιατί προσπαθούν να εξηγήσουν, γιατί
ζογκλέρ ζήτησες να πας στου Θεού το σκοτεινό τσίρκο
και σε μια στιγμή των ελπίδων σου τα σπίρτα άναψες και το φώτισες.
Ανέβαινε ψυχή μου, ανέβαινε και μη θλίβεσαι.
Δεν υπάρχει διάβολος, άγγελος, φως, σκοτάδι ή χάος.
Η μυρωδιά των σπίρτων που τόλμησες κι έκαψες είναι η μόνη αλήθεια
που ανεβαίνει γελώντας του ουρανού την αόρατη σκάλα
και τον αχό τη σιωπής σφυρίζοντας στης αγάπης, στης ανάγκης το τρομαγμένο αυτί
τσιγγάνικα τσόκαρα στου μηδενός το τερέν χτυπά και βροντά
και χορεύει τη λύτρωση.
Προσευχή στο Θεό
Θεέ μου σε παρακαλώ έλα στη ζωή μου.
Σε παρακαλώ έλα στη ζωή μου.
Εισχώρησε στη ζωή μου. Έλα και μείνε.
Έλα στη ζωή μου. Προσάρμοσέ την σε σένα.
Άνοιξε το μυαλό μου και μπες μέσα.
Σε παρακαλώ εισχώρησε στην ψυχή μου.
Τίμησε την ομορφιά μου. Πρόσεξε την ομορφιά μου. Χάιδεψε την ομορφιά μου.
Πες μου πως σ’ αρέσω και πως με ποθείς. Πες μου πως έχεις την εικόνα μου στο νου σου.
Μια εικόνα χωρίς ατέλειες. Μια ιδεατή εικόνα.
Το στήθος χωρίς την ελιά. Τη μέση χωρίς τα κιλά. Τη ζωή χωρίς το βάρος και το θάνατο. Το νου χωρίς το φόβο.
Στο σκηνικό της ζωής μου υπάρχουν περίσσια έπιπλα. Φτιάξε το σκηνικό απέριττο.
Στο βιβλίο της ζωής μου δύο κεφάλαια θέλουν ξαναγράψιμο.
Το φαγητό μου θέλει άλλο επιδόρπιο.
Στη συμπεριφορά μου ξέχασα τους τρόπους της κοσμιότητας.
Τι σημασία έχει ποια αλλαγή χρειάζεται
για να με βρίσκεις όμορφο, ποθητό και αγαπητό;
Άκου, τη σκακιέρα ταρακούνα τελείως, ανάτρεψε τα πιόνια όλα.
Και μετά ανόρθωσε μόνο τα δικά σου τα πιόνια.
Γιατί δεν έχω κάτι για να πολεμήσω. Θα συνθηκολογήσω.
Μονάχα τρόμο νιώθω σαν η βασίλισσά σου ζυγώνει το βασιλιά μου.
Δεν έχω κάτι για να πολεμήσω.
Θα συνθηκολογήσω.
Η ισχυρή σου βασίλισσα ας αλώσει τα εδάφη μου.
Ας γίνω υπασπιστής της, άντρας της ή σκλάβος.
Τίμησε την ομορφιά μου. Θώρησε την εικόνα μου την τέλεια.
Από το στήθος βγάλε την ελιά, από την ψυχή το φόβο και το βάρος.
Κι από την καρδιά μου βγάλε τα μαύρα τα γυαλιά
που το φως σου μειώνουν,
τη σκέψη τη μαύρη που θαρρεί άρχοντά μου άλλον.
------------------------------------------------------------------------------------------------------
Μετενσάρκωση
Όλα οδεύουν στο τέλος τους.
Τίποτα δεν ξαναγυρνάει, τίποτα δεν ξαναγεννιέται.
Πότε έγινε ο άντρας αγόρι μικρό;
Και πότε έγινε το έτοιμο κτίριο πάλι τα θεμέλιά του;
Πότε έγινε η πεταλούδα χρυσαλλίδα
και πιο σπασμένο τζάμι ξαναενώθηκε;
Μόνο ο νους μας επιστρέφει στις ίδιες χαρές και τις λαχταρά,
εκείνη η FANTA που ήπιαμε στην παραλία,
εκείνο το πόκερ όπου κερδίσαμε διακόσια ευρώ,
εκείνο το παιδάκι που γνώριζε τα τρικ που του μάθαμε,
που ζούσε τη ζωή με βάση τα δικά μας μοτίβα.
Οι δορυφόροι έχουν ένα σαφή σκοπό.
Κινούνται σε κύκλους, αναζητούν πάλι την αρχή τους.
Μένουν δεμένοι με κάποιο τόπο,
περνούν πάλι απ’ τα ίδια μέρη.
Μα το τέλος του ανθρώπου δεν είναι πάλι μια αρχή.
Είναι μια τελική τελεία, μια τελεία και παύλα.
Είναι ένας πύραυλος που έφυγε από ένα σημείο της Γης
και ανέβηκε ξεχνώντας το στο διάστημα και χάθηκε.
Ό,τι τελειώνει, δεν ξαναρχίζει.
Ό,τι πεθαίνει, δεν ξαναγυρνά.
Είναι οι επιθυμίες μας οι οποίες ποτέ δεν πέθαναν
που αναζητούν τα παλιά τους λημέρια μέσα σε καινούργια σώματα.
Είθε να γίνουμε πύραυλοι που δεν επιστρέφουν,
είθε να γίνουμε πουλιά που δεν ξαναγυρνούν,
είθε να κατοικήσει το διάστημα στην καρδιά μας
και να φτερουγίζουμε ανέμελα από άστρο σε άστρο.
Γιατί όλα οδεύουν στο τέλος τους.
Πότε έγινε ο άντρας αγόρι μικρό
και πότε μας έφερε η μεγαλύτερη ευτυχία μας
στον ύστατό μας προορισμό;
--------------------------------------------------------------------------------------------
Η έλλειψη εκπλήρωσης στη ζωή
Γεννιόμαστε ανεκπλήρωτοι, ζούμε ανεκπλήρωτοι και πεθαίνουμε ανεκπλήρωτοι.
Ο σύζυγός μας συνεχίζει να ζει και σαν εμείς έχουμε χαθεί.
Τα παιδιά μας συχνά μας ξεχνούν αφού ενηλικιωθούν.
Εκείνο το όμορφο το γλυκό, που δοκιμάσαμε στη χώρα την ξένη,
δεν υπάρχει πια, η συνταγή του χάθηκε.
Η κανάτα μας δεν γεμίζει. Ο πάτος της είναι τρύπιος.
Η ψυχή δεν γεμίζει. Οι εμπειρίες της περνάνε και ξεχνιούνται.
Οι καθρέφτες ποτέ δεν μας δείχνουν το αληθινό μας πρόσωπο.
Διαστρεβλώνουν την αριστερή πλευρά σε δεξιά.
Μην ζητάς την εκπλήρωση σε αυτή τη Γη.
Άσε τους πλανήτες να χορεύουν.
Βγες από το πάρτυ, κλείσε την πόρτα πίσω σου.
Βάδισε το μοναχικό το δρόμο, σφυρίζοντας ανέμελα.
Μόνο τότε ο σύζυγος θα πεθάνει μαζί σου
και τα παιδιά θα σε θυμηθούν
και ο τρύπιος ο πάτος θα βουλωθεί
και η συνταγή του γλυκού θα βρεθεί.
Όταν το κενό γεμίσει με κενό και ο καθρέφτης εμφανίσει την αριστερή πλευρά ως αριστερή.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ο στόχος των ποιημάτων μου
Τα ποιήματα που γράφω έχουν ένα στόχο σαφή.
Προσπαθούν να αποκαλύψουν πίσω από συναισθήματα γήινα, τα οποία με πιέζουν,
μία αιώνια ουσία που τα δημιουργεί και τα συντηρεί.
Είναι τα συναισθήματα νοητικά ή σωματικά;
Είναι χημικά; Είναι εγκεφαλικά;
Άσχετα με το πεδίο στο οποίο εκδηλώνονται,
προσπαθώ να εκφράσω την πηγή τους.
Τόσο το ψωμί όσο και το κεκ φτιάχνονται από αλεύρι.
Τόσο οι άντρες όσο και οι γυναίκες φτιάχνονται από βιολογική ουσία.
Πράγματα που μοιάζουν διαφορετικά μεταξύ τους, μπορούν να έχουν μια κοινή πηγή.
Μίσος, θυμός και έρωτας, φόβος και πονηριά.
Από πού έρχονται;
Η διαίσθησή μου μου λέει:
Όταν βλέπεις το κέικ, βλέπε τη ζύμη.
Όταν βλέπεις τη γυναίκα, βλέπε το κορίτσι.
Όταν βλέπεις τη βροχή, βλέπε τα σύννεφα.
Σε όλα βλέπε την αρχή τους.
Πίσω από κάθε γήινο συναίσθημα
κρύβεται μια αιτία αιών��α, που το δημιουργεί και το συντηρεί.
Τα ποιήματα που γράφω δεν έχουν σαφή στόχο.
Είναι τυχαία ποιήματα, αυθόρμητες αντιδράσεις.
Είναι το κοριτσίστικο το όνειρο μέσα στη μεγάλη γυναίκα.
Είναι η θρέψη στα διάφορα αρτοσκευάσματα.
Είναι το σύννεφο που δημιούργησε τη βροχή.
Είναι όχι το πουλί που φτιάχνει τη φωλιά του στη βεράντα μου,
μα το πουλί που ξεκινά από πολύ μακριά, από ζούγκλες της Μαλαισίας,
και τα πολύχρωμα φτερά του και τα τιτιβίσματά του
είναι μαζί μου πολύ πριν πετάξει πάνω απ’ το Μεγάλο Ωκεανό.
Τα ποιήματα που φτιάχνω έχουν ένα στόχο σαφή.
Φέρνουν τη μεγάλη γυναίκα στον κοριτσίστικο αυθορμητισμό της.
Φέρνουν τα πουλιά στις άφτιαχτες φωλιές τους.
Φέρνουν το νου μας στην άκρη του βουνού
για να ατενίσει τον ορίζοντα απ’ όπου ήρθε κι όπου επιστρέφει.
Ποια είναι τα συναισθήματα τα γήινα και ποια τα αιώνια;
Ποιες οι μαλαισιανές φωλιές και ποιες οι ελληνικές;
Τα πουλιά πάντα πετούν
και χτίζουν τις φωλιές τους πάντα στον ίδιο τόπο.
----------------------------------------------------------
Κάθε άνθρωπος είναι έκδοση του εαυτού μας·
μια παραλλαγή της ψυχής μας·
συναισθήματα ανομολόγητα και κρυφά.
Είναι αυτό που σκεφτόμαστε μέσα σ’ αυτό που σκεφτόμαστε
και αυτό που θα θέλαμε να κάνουμε
όταν γέροι κοιτούμε τη δύση.
Όλοι σε μια στιγμή γεννούμαστε
και κινούμαστε
μετρώντας τούτη τη στιγμή·
με το ίδιο μυαλό.
Μια τελεία που ταξιδεύει
διαπερνώντας
τον λογικό και τον τρελό.
----------------
Ο μυστικός κανόνας της αγάπης
που μπορεί στη ζωή μας αξία να δώσει
είναι την αγάπη απ’ την αγάπη μας να μην αποσύρουμε
όταν νιώσουμε πως αυτή πια δεν μας ανήκει.
Είναι η πραγματική αγάπη
ένα πουλί που έκλεψε την αγάπη μας
και μασουλίζοντάς τη σε ξένους ουρανούς πετά.
--------------
Ό,τι βιώνουμε,
ό,τι κάνουμε και ελπίζουμε και σκεπτόμαστε και παθαίνουμε,
είναι απόχρωση στα μάτια μας
και το μάτι της σοφίας
δεν είναι παρά οι αποχρώσεις που ενώθηκαν στο λευκό φως.
-----------------
Μη ρωτάς αν αλήθεια υπάρχει,
μην ποθείς την αλήθεια να δεις.
Στρέψε τα μάτια στον πόθο σου.
Πίσω από τα γλυκά και σουβλερά του δόντια,
κρύβεται η αλήθεια σε κλειδωμένο κελί.
--------------------
Πάντα να κάνεις στους άλλους
ό,τι μπορείς να δεχτείς να γίνει σε σένα.
Μη φορτώσεις κανένα με βάρος
που ο ίδιος δεν μπορείς να σηκώσεις.
Στον καθένα και καθετί συμπεριφέρσου
σαν να σου κρατάει για όμηρο την ψυχή.
------------------
Το απόλυτα μικρό και το απόλυτα μεγάλο
είναι η συνείδηση τούτη που καθρεφτίζει
τον τρόπο με τον οποίο κοιτάμε την ύλη.
Αν και φαίνονται εκ διαμέτρου αντίθετα,
εν τούτοις είναι φίλοι,
και την πιο πιστή καρδιά στο Χριστό διασκεδάζουν
και γελούν σαν το Χοντρό και Λιγνό.
--------------------
Βρυχήθηκε ο ουρανός και λούφαξε η πλάση.
Άστραψε μια, δυο φορές και άρχισε να βρέχει.
Έτρεχα από δέντρο σε δέντρο.
Έψαχνα μια κουφάλα, μια σπηλιά.
Έγιναν τα ρούχα μου πανί, έτρεμα ώς το κόκαλο.
Και μέσ’ στην υγρή αγωνία ήρθε άξαφνα στην καρδιά μου
το όραμα μιας βίλας
με κήπο
με σκυλιά
με τζαμόπορτες μεγάλες
και μ’ ανοιχτά τα μάτια ονειρεύτηκα
πως πια αλήτης δεν ήμουν,
πως είχα γυναίκα και παιδιά,
και πως έρχονταν με τη σάκα την ηλιόλουστη μέρα,
αμέριμνα πατώντας στο πράσινο χορτάρι,
γονάτιζαν δίπλα στην πισίνα,
νωχελικά,
με κοιτούσαν αφηρημένα
κι ήταν σαν να μην έβρεχε πια.
Άστραψε μια, ακόμα δυο φορές
και άρχισε να βρέχει
και μέσ’ στην υγρή αγωνία νόμισα
πως πια δεν ήμουν αλήτης,
πως ήμουν ξανά δεκαπέντε χρονών
κι έπαιζα με τα παιδιά ράγκμπι
και μέσ’ στον ιδρώτα γύρναγα προς την πόρτα του σπιτιού μου
κι έβλεπα τη μητέρα μου να κεντά.
Και νόμισα ακόμα
πως βγήκα βόλτα με τον πατέρα
και πήγαμε στην αγορά
και κοίταζα ώρα ξαφνιασμένος
ένα αιωρούμενο μπαλόνι
κι ο πατέρας μού το ’κανε δώρο,
μα σαν γύρισα σπίτι νόμισα
πως το μπαλόνι ήθελε να φύγει,
άφησα την κλωστή
και χάθηκε στον ουρανό.
Και όπως έβρεχε τώρα μέσ’ στη νεροποντή,
θυμήθηκα ξανά το μπαλόνι τούτο
και κάθισα γυμνός χάμω στην κάθετη βροχή,
έκλεισα τα μάτια μου
και το είδα να διαβαίνει,
να χαιρετάει και να φωνάζει ,
μέσ’ στον δριμύ αέρα,
παράξενα σήματα που δεν καταλάβαινα,
ελπίδες που είχα ξεχάσει,
παιδικά μπουσουλήματα
κι άναρθρες χαρούμενες κραυγές.
Είδα μέσ’ στη βροχή
πως αλήτης δεν ήμουν,
πως είχα παρελθόν και μέλλον
και πως ήταν ο κόσμος ένας κήπος
που έμπαινα βόλτα με τον πατέρα,
αγόραζα ένα μπαλόνι
και δεν μου ’φευγε πια.
------------------------
Είμαστε δυο· τρεις· χιλιάδες.
Χιλιάδες οι ευχές και οι σκέψεις που μας ενώνουν.
Μα αθροιστικά αν τις σπρώξω, σωριάζονται από αστάθεια.
Χρειάζεται η έμπνευση της κάθετης γραμμής.
Ετούτος ο λόγος χρειάζεται που θα σχίσει τη νύχτα σα μαχαίρι,
με μάρτυρα ένα σκυλί που θα μείνει να κλαίει.
---------------------------
Δώσε μου τη δύναμη να πιστεύω
πως από πίστη μπορώ να Σε φτάσω
Δώσε μου τη γενναιότητα να προσπαθώ,
την ακρίβεια
του αδιάφορου πόνου,
τη γαλήνη
τ’ ουρανού που μέσ’ στη θύελλα φωνάζει και εκλιπαρεί.
Μα εκλιπαρεί ο ουρανός;
Εκλιπαρεί.
Μου κάνει νεύμα να επιστρέψω
και σαν προχωρώ
κλαίει.
Από τον ουρανό σώσε με
μα δώσε μου τη δύναμη να μην τρομάζω σαν χτυπιέμαι.
Άλειψε τα λογικά μου
Με της αγάπης την παράλογη αλοιφή.
-----------------------------
Πρέπει ο άνθρωπος να ’χει μάτια γυάλινα και κρύα.
Αδικοχαμένος χρόνος οι ελπίδες, τα γέλια, οι παραφορές.
Πρέπει να τρέχει στο χρόνο σαν καβαλάρης,
κάνοντας τεράστια άλματα, πετώντας.
Τη στιγμή που η συνείδηση χάνεται
τούτο μονάχα μένει,
μία μικρή κραυγή
μια μακρινή ηχώ
μια θύμηση, ξεχασμένη μα ζωντανή.
------------------------------
Πέρασε ο καιρός της νεότητας,
πέρασε η αγνή ευθυμία.
Πίσω κοιτώ και προσπαθώ να μαντέψω
το μυστικό που το κρυφό ανοιγοκλείνει μάτι του Χρόνου.
Από χρόνο σε χρόνο, από αιώνα σε αιώνα
γιορτάζουν και χορεύουν συναισθήματα με μπέρτες, πανοπλίες.
Μα για τον άνθρωπο με θέληση,
αλλάζει κάποτε η εμπειρία
και δεν βλέπει στο μάτι του Χρόνου
παρά πρόβατα υστερικά και τραγικά.
-------------------------------
Το σύστημα της σκέψης
μια συνεννόηση είναι απ’ το Θεό στο Διάβολο,
κλείσιμο ματιού,
μια άγρια φιγούρα.
Μα μέσα της
ηλιόλουστα γελαστά γράμματα,
μοιραία ειρωνικά,
ανεξήγητα ελκυστικά.
Μέσ’ στο θεϊκό ποτήρι
χύνει ο διάβολος ανθρώπινο δηλητήριο,
μέσ’ στο κρασί που συνεπαίρνει
κοιμάται ο σταυρωμένος Χριστός.
Τίποτα από εποχή σε εποχή δεν αλλάζει·
το ποτήρι, τα ποτήρια γεμάτα στέκονται·
συχνά βασιλόπουλα δυστυχισμένα τα πίνουν
για ένα φιλί.
-----------------------------------
Αν το νου σου θέλεις ν’ ασκήσεις
να πλησιάζει και να αγγίζει την ουσία αυτής της ζωής,
πρέπει κάπου κάτι σταθερό να κρατήσεις
– μια φλόγα στο συναίσθημα,
ένα καθρέφτισμα στο νου.
Αν μες στα νερά του Χρόνου κολυμπώντας,
το μέλλον και τις δυνατότητές σου θέλεις να γνωρίσεις,
στην ατελεύτητη ροή χρειάζεται να στηρίξεις
μία βαρκούλα ακούνητη από τις προτιμήσεις του Χρόνου.
---------------------------------------
Αν θέλεις τη γη να γνωρίσεις,
πρέπει ξανά χώμα να γίνεις.
--------------------------------------
Μέσα σε μια μόνο στιγμή
νιώθει καμιά φορά ο πιστός
το Χρόνο μέσα του ν’ ανοίγει.
Βλέπει το Θεό σα στρατιώτη
με μαύρα γυαλιά, με γάντια, με καρφιά.
Μια στιγμή μόνο
για τον άνθρωπο που πιστεύει, φτάνει
για να σφηνώσει απόλυτα σε ράγα όλη του τη ζωή.
---------------------------------------
Αν το μυαλό σου μπορέσεις να υποτάξεις
στην αγάπη και την ανάγκη της γνώσης,
θ’ ακούσεις ένα λόγο μια μέρα
που δεν είχες μπορέσει να φανταστείς
να μιλείται απ’ τα ζώα όλα την ίδια ώρα.
----------------------------------------
Πίστη, πίστη.
Μόνο η πίστη,
δηλαδή η ένωση με κάτι ανώτερο από εμάς,
μπορεί να νικήσει.
Γιατί αν θελήσουμε το τέλειο να φτάσουμε,
άνθρωποι υποφερτοί θα κλείσουμε,
μα αν θελήσουμε άνθρωποι να κρατηθούμε,
σύντομα θα γίνουμε χώμα.
Πίστη, μόνο η πίστη μπορεί το μυαλό μας
απ’ την ακατανίκητη δύναμη με την οποία ο θάνατος το τραβά
να ξεκολλήσει.
Είναι σκλαβιά η πίστη
για τους ελεύθερους ανθρώπους,
μα για τους εγωιστές
είναι η απιστία ελευθερία σκλάβου.
Μα η πίστη είναι ταλέντο και ποιότητα.
Είναι εύκολο με το μυαλό να πιστεύεις·
είναι δύσκολο και αδύνατο με το σώμα.
-----------------------------------------
Πώς είναι όταν είσαι γεωργός
και από μια πλημμύρα το φαΐ σου στερείσαι για μια εποχή;
Πώς είναι όταν βλέπεις τη σοδειά σου
μέσ’ στα νερά να σκορπίζεται και να κρύβεται;
Θλίβεσαι, μα τούτο δεν λέει τίποτα,
γιατί τα μάτια σου σίδερα βγάζουν κι αγκίστρια
και θρηνούν, γαντζώνοντας μέσ’ στη δυστυχία τους τη γη.
------------------------------------------
Μέσ’ απ’ τα χωράφια τις ατέλειωτες εκτάσεις
περνά το άροτρο του χρόνου το πνευματικό.
Το οδηγεί αγαθός εργάτης
και όποιος ιδιοκτήτης φωνάξει και σπαράξει
μπαίνει στο χωράφι του και δουλεύει.
Μα είναι τ’ άρμα βαρύ
κι οργώνοντας πατά και λιώνει τον καρπό τον τυχερό
και σαν φεύγει είναι το χωράφι σου οργωμένο
μα τα μάτια σου δακρυσμένα.
Μοιάζει ο πόνος τούτος με εκείνον που νιώθει
ο γείτονας που το χωράφι του ψάχνει να βρει κι άλλη, κι άλλη τροφή.
Και το βράδυ ο ένας τρώει και κοιμάται
κι ο άλλος κάθεται στη μέση του χωραφιού
κοιτά τα άστρα και παρακαλεί.
-------------------------------------------
Σαν η αναπνοή του μυαλού σβήνει,
σαν το παράθυρο του νου κλείνει,
ακούς σε κελί όλο και πιο μακρινό
την ψυχή σου να κλαίει·
σα σκυλί,
που νιώθει πως το αφεντικό του δε θα ξαναδεί.
---------------------------------------------
Αν μια υπόσχεση πίσω στο χρόνο δεν υπήρχε
που να μιλά γι’ αυτόν που χάθηκε και γι’ αυτόν που θα βρει,
δε θα αλλάζαμε τα ραντεβού μας,
δεν θα περιμέναμε από άνθρωπο σε άνθρωπο κάτι να φανεί.
------------------------------------------
Τι παράξενη που είναι η λογική!
Είναι σαν μια συμφωνία που κλείστηκε
σε δύο τηλέφωνα
όταν ο ίδιος τρελός νέος
για να περάσει το βράδυ του
στο καθένα απ’ αυτά μίλαγε διαδοχικά.
------------------------------------------
Τούτο ίσως που μπορεί ο νους να κάνει
είναι να ζωγραφίσει την άνοιξη
και να καλέσει τη ζωή να κινήσει τα σχήματα
ν’ ανακατέψει τ’ αρώματα
ν’ ανοίξει και να κλείσει της πεταλούδας τα φτερά.
----------------------------------------------
Αν η αγάπη υπάρχει μέσα μου
κι είναι η πραγματική αγάπη του Θεού,
τότε δεν πρόκειται να χάσω,
τον ουρανό, την κατανόηση, τη σοφία και την αγάπη θα κερδίσω.
Αν δεν είναι,
τότε θα χάσω.
Όλη τη ζωή μου σ’ ένα μοχλό τη στηρίζω:
πως η αγάπη του Θεού έρχεται
μέσα απ’ την απόλυτη εμπιστοσύνη στη Χάρη του.
Δεν είναι διανοητικό.
Είναι μια ενέργεια ή ένα πεπρωμένο.
Είναι θέληση ή κατανόηση.
Είναι κάτι βαθύ
που μεταμορφώνει τον άνθρωπο σε ήρωα και σε δειλό συγχρόνως.
Πρέπει να ’ναι αυτή η Αγάπη,
όταν δεν κομματιάζεις το Θεό σε παρελθόν, παρόν και μέλλον.
Αν δεν είναι αυτή, είμαι χαμένος.
Αν δεν είναι αυτή, δεν υπάρχει τίποτα για να χαθεί.
--------------------------------------------------
Γιατί το μίσος και ο θυμός;
Γιατί έσβησε και χάθηκε ο ήλιος πίσω απ’ τα σύννεφα για πάντα;
Δεν ήρθαμε για να λουστούμε στο φως;
Δεν ήρθαμε για ν’ αγκαλιάζουμε ο ένας τον άλλο και να λέμε «σ’ αγαπώ»;
Ή μήπως έσβησε ο ήλιος πίσω απ’ τα σύννεφα
για να αναδυθεί μες στην καρδιά μας για πάντα;